Balık çok değerli bir besin. Yazılarımda bu konuyla ilgili sürekli bir şeyler paylaşmaya çalışsam da balığın faydaları ile sürekli farklı sorular alıyorum.
Dolayısıyla sizler için balık ile ilgili merak ettiğiniz birçok şeyi tek bir yazıda topladım.
Hazırsanız başlıyoruz!
Yazı İçeriği
Balığın faydaları
Katılıyorum balık çok lezzetli, her zaman tüketilebilecek ve çoğu zaman ucuz bir besin. Ama balıktan ne beklemeniz gerektiğini tam olarak biliyor musunuz?
Birazdan balık tüketirken ne beklemeniz gerektiğini anlatacak, balığın faydalarından bahsedeceğim.
Ayrıca yazın devamında taze balık seçmek için uygulayabileceğiniz tüm yöntemleri sizinle paylaştım.
O zaman haydi devam edelim.
Sağlıklı yağlar açısından zengindir
Hücreleriniz yaşamak için yağlara ihtiyaç duyar. Bu durum hücrenin ve metabolizmanın birçok önemli noktasında yağlara ihtiyaç duyması ile alakalıdır. Örnek olarak hücrelerinizin zarlarının büyük bir kısmı yağlardan oluşur, testosteron gibi birçok hormon kolesterolden sentezlenir. Yani yağ olmadan yaşamanız mümkün değil!
Balık ise yağ açısından zengindir ve içerdiği yağlar oldukça sağlıklı bir yapıya sahiptir.
Balık yağı aşağıda sıraladığım sebepler açısından önemlidir.
- Omega-3 açısından zengindir. Omega-3 yağları, damar sağlığınızı koruma, nörolojik hastalıkları önleme açısından oldukça değerlidir.
- İnflamasyonu önler. İnflamasyon neredeyse tüm kronik hastalıklara zemin hazırlayan bir problem olması açısından önemlidir. Ayrıca ileri yaşlarda yaşanan eklem iltihabı (artrit) gibi birçok hastalıkta inflamasyonu azaltmak için balık yağı tüketilmelidir.
Dolayısıyla balık yağı sağlıklı yaşamak için gereklidir ve mutlaka diyete eklenmelidir.
D vitamini almanızı sağlar
D vitamini bedeninizdeki tüm hücrelerin ihtiyaç duyduğu bir öğe. D vitamini o kadar değerli ki eksikliği depresyondan, aşırı kilo artışına kadar birçok konuda problem oluşturabilir.
Ayrıca D vitamini beden içerisinde güneş olmadan üretilemediği için ülkemizde eksikliği sık görülen bir vitamin. Dolayısıyla D vitamini alımı yapmak ülkemizdeki insanlar çok önemli.
Balık ise içerisinde yağda çözünen D vitamini içerir. Bu durum özellikle kış aylarında kişilerin D vitamini ihtiyacını gidermek için önemlidir.
Birçok hastalığı önlemeye yardım eder
Balık tüketimi aslında sandığınızdan çok daha değerli. Çünkü yapılan araştırmalar balık tüketiminin birçok hastalığın riskinde düşüşe yardım ettiğini göstermekte.
Otoimmün hastalıklar: Bedeninizdeki savunma hücreleri bazen kendi dokularınıza saldırır. Bu durum birçok hastalığa neden olur. Bu hastalıklardan en önemlileri ise tip-1 diyabet, hashimoto tiroiditi olarak sıralanabilir. Balık tüketimi ise bağışıklık hücrelerinizin zararlı aktivitelerde bulunmasını engeller (1, 2).
Çocukluk çağı astımı: Hava kirliliği artıyor, çocuklar daha temiz ortamlarda büyüyor ve bu etkenler çocukluk çağında daha fazla astım hastalığı görmemize neden oluyor. Bu problemi azaltacak önemli bir yöntem ise balık tüketimi. Yapılan araştırmalar balık tükeminin çocukluk çağı astımına yakalanma riskini %20’den fazla azalttığını gösteriyor (3).
Kalp damar hastalıkları: Kalp damar problemleri hala dünyada en çok ölüme sebebiyet veren hastalık grubu. Dolayısıyla kalp damar sağlığına dikkat etmek oldukça önemli. Yapılan araştırmalar günde bir öğün balık tüketen kişilerde kalp damar hastalığı riskini %15 azalmış olarak buldu (4).
Ayrıca balık tüketimi,
- Alzheimer gibi nörolojik hastalıkların,
- Depresyon gibi mental hastalıkların,
- Yaşa bağlı selim karakterli bunama,
problemlerini azaltabilir. Dolayısıyla balık tüketimi birçok hastalıktan korunmak için biçilmiş kaftan.
Göz sağlığını korumanıza yardım eder
Yaş ile beraber görmenizi sağlayan “sarı nokta – makula” adı verilen bölge zarar görür. Bu durum görüşün azalmasına sebep olur.
Hatta yaşlılarda görme problemine neden olan sebeplerin içinde bu durum önemli bir yer kaplar.
Balık tüketmek ise içerdiği sağlıklı yağlar ile sarı nokta bölgesinin hasarlanmasını önler. Yapılan araştırmalar balık tüketiminin makula dejenerasyonu riskini azalttığını gösteriyor (5).
Taze balık nasıl anlaşılır?
Balık tüketmenin faydalarını inceledim. Ama balığı nasıl alacağınızı anlatmadım. İşte bu konuda kocaman bir eksik var.
Birazdan sizlere balık seçerken kullandığım ve birçok farklı kaynaktan derlediğim taze balık seçim kriterlerinden bahsedeceğim. Hadi adım adım başlayalım!
İlk adım balığın gözleri: Balığa dokunmadan, onların büyük çoğunluğunu eleyebileceğiniz ilk kriter gözler. Taze bir balığın gözleri dolu, berrak ve parlak olur.
Eğer balığın gözlerindeki sıvının azaldığını (buruştuğunu), bulanıklaştığını ve parlamadığını görürseniz o balığı eleyin.
İkinci adım balığın yüzgeçleri ve kuyruğu: Balıkları yaşarken sağlıklı olup olmadığını anlamanın ilk yolu yüzgeçleri. Çünkü balıklar hastaysa ilk sorun kuyruklarında ve yüzgeçlerinde görülür.
Balığın gözlerinden sonra yüzgeç ve kuyruklarına bakın. Eğer balığın yüzgeç ve kuyrukları eksik, parçalanmış ve hasarlanmış ise o balığı almayın.
Üçüncü adım balığın dokusu ve sertliği: Balığa dokunmak oldukça önemli. Çünkü uzun süre beklemiş balıkların etlerinde bozulma başlar ve bunu gözünüzle seçmeniz çok zor.
Balığa dokunun; eğer balığın eti soğuk, ıslak, sert ve bastırdığınızda eti hemen normal haline geliyorsa balık tazedir. Eğer balığın dışı yapışkan ve eti aşırı yumuşaksa muhtemelen taze olmayan bir balığa bakıyorsunuz.
Balığa dokunurken pulları üzerinde elinizi gezdirmeyi unutmayın. Eğer bir balık taze ise pulları kolay sökülmez ve parlaktır.
Balığınız taze değilse pulları kolayca dökülür ve parlaklığını kaybetmiştir.
Dördüncü adım balığın solungaçları: Solungaçlar balıkların tazeliğini anlamak için oldukça önemli bir nokta. Balık ilk tutulduğunda solungaçları açık ve parlak kırmızı renktedir. Zaman geçtikçe balığın solungaçları kararır ve dokusu daha yapışkan hale gelir.
Sonuç olarak taze balık nasıl anlaşılır? sorusuna cevap vermek için aşağıdaki bulgulara bakın. Eğer bu kriterleri karşılıyorsa o balığı alabilirsiniz.
- Gözleri parlak ve berraktır.
- Yüzgeçleri zarar görmemiştir ve tamdır.
- Eti sert, ıslak; pulları ise güçlü ve parlaktır.
- Solungaçları ise parlak kırmızı ve temizdir.
Balığın faydaları ve taze balık seçme yöntemleri: Sonuç
Balık tüketmek sağlıklı yaşam sürecini yakından ilgilendirecek bir öğe. Çünkü düzenli balık yemek,
- Sizi birçok hastalıktan (bunlara çocukluk çağı astımı, otoimmün ve kalp damar hastalıkları dahil) korur.
- D vitamini düzeyinizi yükseltir.
- Görme kaybı riskini azaltır.
- Sağlıklı yağ alımını (özellikle omega-3) sağlar.
Dolayısıyla balık tüketmeniz sağlıklı bir diyet için mutlaka gereklidir.
Önerdiğim miktar ise haftada iki kere küçük mevsim balıklarından tüketmeniz olacak. Alacağınız balıkları seçmek için tazeliğe önem vermeniz gerekiyor. Tazeliği anlamak için balığın,
- Gözlerine,
- Yüzgeçlerine,
- Etine,
- Solungaçlarına,
bakmanız gerekiyor. Artık balık tüketmine gerçekten hakimsiniz. Peki sizin favori balığınız ne? Benimle paylaşmayı unutmayın!