Uzun süredir besin intoleransı ile ilgili sorular alıyorum. Bu sorular genelde “gıda intoleransı testini yaptırmalı mıyım?” minvalinde oluyor.

Tabi ki soru işaretleriniz varken ve inanılmaz pahalı bu gıda intolerans testleri ekmek peynir gibi tavsiye edilirken bu konuya eğilmem gerektiğini düşünüyorum.

Bu yazıda gıda intoleransı testlerinden, gıda intoleransı testi yaptırılmalı mı? sorusuna kadar birçok konuya değinecek, aklınıza takılan soruları cevaplayacağım.

Hazırsanız başlıyoruz!

Besin alerjisi ve besin intoleransı: Fark ne?

Burada karıştırılan asıl nokta ile başlamak istiyorum çünkü alerji ve intolerans arasındaki fark oldukça önemli.

Besin alerjisi, o gıdayı tüketme ile başlayan, vücutta kaşıntı, kızarıklık, özellikle yüz bölgesinde ödem, kusma gibi bulgular veren vücudun bir tepkisi olarak tanımlanabilir.

Bu tepkiyi oluşturan şey aslında besin içerisinde bulunan proteinler. Bu proteinlere karşı vücut patojen (vücuda zarar verme yetisine sahip) muamelesi yapar ve tepki oluşur. En sık görülen besin alerjilerinden biri yer fıstığı alerjisidir ve ölüme kadar gidebilen reaksiyonlar oluşturur.

Besin intoleransı ise daha çok sindirim ile alakalı. Aldığınız besinlerin sindirim sisteminizi rahatsız etmesi ile beraber gaz, hazımsızlık, ishal gibi bulgular veriyor. Buna en güzel örnek süt içtikten sonra hazımsızlık ve gaz ile tanınan laktoz intoleransı olacaktır.

Ayrıca lektin gibi besinlere karşı oluşan intolerans da çok sık görülür.

Sonuç olarak alerji bağışıklık sisteminin bir tepkisi iken, intolerans sindirim sisteminizi etkileyen bir sonuç. Bu sebeple karıştırmamak gerekiyor.

Besin intoleransı testleri: Nedir? Yaptırmalı Mı?

Binlerce liralık testlerden bahsediyoruz. Ayrıca devlet bu testleri karşılamıyor. Eğer bu kadar pahalı bir test yaptırıyorsanız onu öneren kişiye para kazandırmaktan çok gerçekten bir sorunu çözeceğinden emin olmanız gerekli.

Peki gerçekten bir şeyleri yakalayabilir misiniz?

Gelin inceleyelim.

Öncelikle testlerden bahsedeyim. Bu testler besinlere özel İgG’lerin düzeyini ölçmeyi amaçlıyor. İgG bir bağışıklık sistemi elemanı. Antikor olarak yabancı yapılara bağlanarak savunmayı oluşturuyor.

Testin mantığı ise eğer bir besine karşı alerjiniz varsa o besine karşı vücudunuz İgG oluşturacak ve kendini savunmaya çalışacağını ön görülüyor. Amaç besine özel İgG düzeylerine bakarak intoleransları yakalamak.

Ama durum sanılandan farklı, çünkü yeni başlayan besin intoleransında veya alerjilerde genel olarak tepki farklı bir antikor olan İgE’nin yükselişidir. Gerçek tepkiyi alerjinin geliştiği anda İgE düzeylerine bakarak anlayabiliriz.

Tabi ki burada akut yani ani başlayan besin intoleransını görmeyi değil, sürekli devam eden intoleransı görmeyi amaçlıyoruz.

Burada karşımıza uluslararası immünoloji ve alerji dernekleri çıkıyor. Yaptıkları araştırmaları bildiren birçok dernek bize İgG düzeylerine bakarak besin intoleransını tespit edemeyeceğimizi söylüyor.

Çünkü İgG değerleri sağlıklı bireylerde bile yüksek olabilir yada yoğun intolerans yaşayan bireylerde normal olarak bulunabilir. Burada genetik, besin tipi ve diyet işin içine giriyor.

Yani İgG değerlerine bakarak özellikle bulgu vermeyen besin intoleransı tespit etmek ve kesin olarak bir şey söylemek şuan için imkansıza yakın bir şey. Zaten bulgusuz besin intoleransının tedaviye ihtiyacı yok.

Gluten intoleransında aynen böyle bir yol izliyoruz. Eğer bulgunuz yoksa ve gluten intoleransınız olduğuna inanıyorsanız gluten ile ilgili test yaptırmanıza veya gluteni kesmenize gerek yok.

Eğer gerçekten glutene karşı intoleransınızın olduğunu düşünüyorsanız ve bir bulgu varsa yine test yaptırmanıza gerek yok. Basitçe gluteni bir süre hayatınızdan çıkartarak bulguların değişimini gözleyebilirsiniz.

Gluten intoleransı hakkında bilgi almak için gluten rehberimi okuyabilirsiniz.

Eğer gerçekten bulgu veren bir alerji varsa zaten eliminasyon diyeti adı verilen bir teknik ile alerji bulunan besinler bulunarak diyetten çıkarılabilir. Burada da yine test yaptırmaya ihtiyacınız yok.

Eliminasyon diyeti sıra ile alerji potansiyeli yüksek olan besinleri diyetten çıkarma ve tepkiyi gözleme prensibine dayanıyor.

Sizin için kolay bir uygulama rehberini eliminasyon diyeti nasıl yapılır? adlı yazımda paylaştım.

Besin intoleransı testleri: Sonuç

Besin intolerans testleri şuan için net bir sonuç veremeyeceği gösterilmiş bir yöntem. Bu sebeple kullanılmaması ve gerçekten geçerli bir sebep olmadan bu testleri tavsiye edenlerden uzak durulması oldukça önemli.

Unutmayın, popüler yollar her zaman tehlikelidir.