Donmuş Gıdalar Zararlı Mı?

Yaşam tarzı değiştikçe insanların beslenme alışkanlıkları da değişiyor. Değişen beslenme alışkanlıkları sadece makroları değil besin öğesi tercihini de etkiliyor. Durum böyle olunca son yüzyılda ortaya çıkan besin kaynaklarını sağlık açısından incelemek gerek.

Sıra ise donmuş gıda konusuna geldi. Peki donmuş gıdalar hakkındaki gerçekler neler?

Bu yazıda gıda dondurma sürecinden, donmuş gıdaların fayda ve zararlarına kadar birçok konuya değinecek soruları cevaplayacağım.

Hazırsanız başlıyoruz!

Donmuş gıda: Farkı ayırt etmek

Her donmuş gıda aynı değil. Bunu biliyorsunuz. Yazıda bahsedeceğim gıda grubu sebze, meyve ve et gibi işlenmemiş sadece saklama koşullarını iyileştirmek için dondurulan gıdalar.

Piyasada pişmiş, hazırlanmış ve işlenmiş donmuş besinlerin çoğunun zaten zararlı olduğunu biliyorsunuz.

Sonuç olarak donmuş gıdaları da ayırt etmeniz ve farkı anlamanız oldukça önemli. Benim yazıda bahsedeceğim grup ise masum ve tüketilebilecek olan dondurulmuş besinler.

Peki neden donmuş gıda?

Dünya nüfusu artıyor. Nüfus arttıkça tarım yöntemleri butik tipten sanayi tipine doğru geçiş yapıyor. Geçiş tabi ki bazı sonuçlar doğuruyor. Bunlardan en önemlisi uzun mesafe taşıma, besinlerin taze tutulması. Tabi ki yegane parametre ucuz şekilde operasyonları halletmek.

Sıraladığım ihtiyaçların neredeyse tamamı gördüğünüz üzere dondurma işlemi ile karşılanabilir.

Dolayısı ile raflarda ilerleyen zamanlarda daha fazla donmuş besin görmemiz muhtemel.

Donmuş gıda ile ilgili ihtiyaçları bir kenara bırakalım. Aklınızdaki asıl soruyu biliyorum. Donmuş gıda zararlı mı? Cevabımı öğrenmek için okumaya devam edin!

Donmuş gıda zararlı mı?

Donmuş gıda (sebze ve benzeri) ürünleri değerlendirmek için birkaç kritere sahibiz. Bunlar gıdanın besin ve antioksidan kapasitesi, zararlı bileşen düzeyi olarak sıralanabilir.

Gelin bu kriterleri beraber inceleyelim.

Donmuş gıda: Besin ve antioksidan kapasitesi

Dondurma işlemi makro besinlere zarar vermez ve miktarını değiştirmez. Dolayısıyla konuyu direkt olarak mikro besinlere getirmek istiyorum.

Besinlerin dondurulması her mikro besine farklı şekilde etki eder. Örnek olarak suda eriyebilen vitaminler dondurma işlemine dayanıksızdır ve bu süreçte kaybedilebilir. Bununla beraber donmuş ürünlerde A vitamini, karetenoid gibi bazı antioksidanların düzeyleri taze besinler ile aynı olarak izlenmiştir.

Burada bilmeniz gereken bir nokta daha var. Görünümü ve tadı değişmese bile birçok sebze ve meyve toplandıktan kısa süre sonra bozulmaya başlar. Tarladan sofranıza gelme süreci uzun olan birçok gıda ürünü bu nedenle özelliklerini kaybeder.

Dondurma işlemi ise bozulma sürecini durdurur ve az bir kayıpla besinlerin sofranıza ulaşmasını sağlar.

Sonuç olarak dondurma işlemi sırasında kayıplar ciddi boyutlara ulaşmaz ve çoğu zaman gıdaların sofranıza normalden daha zengin ulaşmasını sağlar.

Donmuş gıda: Zararlı bileşen düzeyi

Dondurma işleminin birçok farklı prosedürü var. Bazı firmalar gıdayı kaynatıp zararlı mikroorganizma ve maddelerden ayırıp dondururken bazıları sadece yıkama ile yetiniyor. Bu sebeple dondurma yapılan gıdanın tipi ve işlemin ayrıntısını bilmenizde fayda var. Ama hiç bir firma bu işlemlerin ayrıntılarını sizinle paylaşmaz.

Benim deneyimim ise firmaların genel olarak yıkama ve dondurma işlemi yaptığı yönünde. Bu yöntem ile gıdanın dış yüzeyine bulaşabilecek zararlı bileşenler azaltılmış oluyor. Ama tabi ki işlemler ev tipi titiz yıkama kadar güvenilir değil.

Sonuç olarak dondurulmuş gıdaların zararlı bileşen düzeyleri ile ilgili net bir fikre sahip değiliz. Bu sebeple kendi yıkamanızı yapmanız ve gıdaların temizliğinden emin olmanız oldukça önemli.

Evde donmuş gıda yapmak

Ailem uzun süredir kendi sebze, meyve ve etlerini donduruyor. Yöntemleri biraz modifiye edip onlarla çalışarak doğru yöntemi bulduğuma inanıyorum. Bu yöntemi evde kolaylıkla deneyebilirsiniz.

Öncelikle mutlaka pazar ürünleri almalısınız. Market ürünleri oldukça uzun süre bekletilmiştir. Bu sebeple çoğu zaman içeriği ve besin zenginliği azalmış olan bu besinler tercih edilmemeli.

İkinci olarak yeni hasat ürünler bulmanızı tavsiye edeceğim. Bu sebeple köy pazarlarına sabahın erken saatlerinde gitmeniz önemli. Taze bulduğunuz ürünleri alarak hızlı bir şekilde eve dönmelisiniz.

Eve döndükten sonra sebze ve meyveleri kısa süre soğuk suda yıkamak ve kurulamak ana nokta. Kurulama işlemini iyi yapmanız önemli. Ardından BPA içermeyen buzdolabı poşetlerine porsiyonlar halinde bölüp tercihen derin dondurucu bölümüne gıdalarınızı yolluyorsunuz. Sıcaklık -5 ile -10 arasında olabilir.

Etler için aynı şey geçerli. Ama kullanacağınız etlerin ayıklanmış ve temiz olmasına özen göstermenizi ayrıca tavsiye ederim.

Son olarak dondurucuya göndermeden önce paketlerinizin mümkün mertebe havasını alın. Evde hazırladığınız paketler derin dondurucuda sebze ve meyveler 2-3 ay, kırmızı et 4 ay, tavuk ise 6 ay kadar dayanır.

Donmuş gıda nasıl çözülür?

Donmuş gıda genel olarak kullanılmadan hemen önce buzluktan çıkartılır ve çözülmeye çalışılır. Bu tamamen yanlış bir harekettir. Donmuş gıdaları sıcak veya normal suda çıkartmak oldukça zararlı ve besin öğelerine zarar veren bir işlemdir.

Tavsiyem havasını aldığınız paketlerde sakladığınız donmuş ürünleri oda sıcaklığında, güneş almayan bir yerde çözülmeye bırakmanız ve çözüldükten hemen sonra kullanmanız olacaktır.

Donmuş gıda: Ne öneriyorum?

Uzun vadede dondurulmuş gıdalar ile daha fazla karşılaşacağız. Bu sebeple doğru hareket tarzını bilmeniz oldukça önemli.

İşte önerilerim:

• Sadece donmuş gıdaları tercih etmeyin. Donmuş gıdaların yanında taze besinleri koymanız mikro besin kombinasyonunu zenginleştirmeniz için önemlidir.
• Çok uzun son kullanma tarihine sahip donmuş gıdaları tercih etmeyin. Son kullanma tarihini uzatmak her zaman ek işlem yapılması demek.
• Hasat sonrası hızlı dondurma işlemi uygulayan firmaları tercih edin. Hasat sonrası beklemek besinlerin zenginliğini bozar.
• Donmuş gıdayı tek sefer çözün. Birden fazla çözünen donmuş besin yapı olarak bozulma riski taşır.
• Pişirilmiş ve dondurulmuş besinlerden uzak durun. Pişirilen her besin ek koruma işlemine maruz kalır.
• Her donmuş gıdaya güvenmeyin. Sadece işlenmemiş sebze, meyve ve et tercih edin. Dondurulmuş kıyma, balık ve diğer işlenmiş/pişirilmiş ürünleri almayın.

Her zaman taze besin bulabileceğimiz yeşil bir dünyaya sahip olmak dileğiyle!