Ketojenik diyet ile ilgili bir rehber ve sık sorulan soruların cevaplarını içeren iki yazı hazırlamıştım. Bu iki yazı ile beraber takipçilerim ketojenik diyet tipleri ve uygulama yönündeki soruları daha sık sormaya başladı.

Bu sorulara net bir cevap vermek imkansız. Çünkü ketojenik diyet kişiye özel bir yapıya sahip ve size özel bir programa sahip değilseniz sorun yaşamanız muhtemel.

Ketojenik diyeti hakkında başlangıç seviyesindeki bilgiler için ketojenik diyet rehberini okumanızı öneriyorum.

Ama sandığınızın aksine ketojenik diyet tek tip değil ve doğru ketojenik diyet varyasyonunu kullanmak daha iyi bir beslenme deneyimi, daha fazla fayda olarak size geri dönecektir.

Bu yazıda ketojenik diyet tiplerini inceleyecek, hangi ketojenik diyeti seçmeliyim? sorusunu cevaplayacağım.

Hazırsanız başlıyoruz!

Yazı İçeriği

Ketojenik diyet tipleri

Ketojenik diyetin amacı ile başlayalım. Metabolik ve diğer tüm yolaklardan alacağımız fayda keton cisimciği oluşturmamıza bağlı.

Keton cisimciği oluşturmak için ise enerji üretimi için bedeni karbonhidratlar yerine yağlara yönlendirmeliyiz. İşte burada makro besin (protein, karbonhidrat ve yağ) tüketimini manipüle ederek bedeni ketozise sokmak için farklı yollar denenebilir.

Ben klinikte sık kullanılan ve ketojenik diyet yapmak isteyen farklı kesimlerden kişilerin kullanabileceği birkaç farklı ketojenik diyet örneğini sizinle paylaşacağım.

Klasik ketojenik diyet

Tamamen karbonhidrat kısıtlaması ve yoğun yağ tüketimi ile bedeni ketozise sokma prensibine dayanan bu beslenme tarzı özellikle kanser tedavisine ek olarak önerilen bir diyet olarak öne çıkıyor.

Bunun sebebi karbonhidrat alımını ciddi şekilde kısıtlaması ve keton üretimini ciddi şekilde aktive etmesi olarak sıralabilir.

Makro: %90 yağ, %6 protein ve %4 karbonhidrat olarak verilebilir. (Yağ %5 azaltılıp diğer makrolara dağıtılarak modifiye-klasik ketojenik diyet uygulamaları bulunmakta.)

Düşük glisemi indeksli ketojenik diyet

Glisemik indeks basit olarak besinlerin kan şekerini yükseltme gücünü gösteren bir araç.

Bu bağlamda düşük glisemik indeks ise besinlerin içerisinde bulunan karbonhidratın yavaş olarak kana geçtiğini ve kan şekerini yavaş yükselttiğini gösteriyor.

Besinlerin bu özelliğini kullanarak bedenin daha az karbonhidrat kullanması ve yağları öncelikli olarak tüketmesi sağlanabilir.

Ketojenik diyeti yaşam tarzı olarak benimseyecek yani uzun vadeli uygulayacak bireylere ilk tavsiyem bu tip ketojenik diyet oluyor.

Tek problemi ise daha yavaş ketozise girmeniz ve iyi bir besin bilgisi istemesi.

Makro: %65 yağ, %25 protein ve %10 karbonhidrat.

Yüksek protein içerikli ketojenik diyet

Son on yıl içerisinde aşırı protein alımı ile yapılan birçok diyet gördüğünüze eminim. Sizin gibi ketojenik diyet üzerinde çalışan araştırmacılar da bu diyetleri gördüler.

Akıllarına gelen ilk şey ise muhtemelen ketojenik diyet-yüksek proteinli diyet hibrit modeliydi. Bu konuda zamanla ilerleme kat ettik ve ketojenik diyeti yüksek proteinli beslenmeyle harmanlayabildik.

Sonuç olarak spor yapan (kas kütlesi oluşturmak yada korumak isteyen bireyler) ve kilo verme hedefi olan kişiler için uygun bir beslenme tarzı ortaya çıktı.

Makro: %60 yağ, %35 protein ve %5 karbonhidrat.

Orta zincirli yağ asitleri (MCT) ile ketojenik diyet

Orta zincirli yağ asitleri (medium chain triglyceride) sindirim sürecinin ardından karbonhidratlara benzer bir hızda metabolize edilir ve anında enerjiye dönüştürülmeye çalışılır.

Bu özelliğiyle direkt keton oluşturur ve ketozise girmeyi kolaylaştırır.

Özellikle ketozise giremeyen, diyete uyumsuz ve ilaca dirençli epilepsisi olan çocuklarda tercih edilebilen bir ketojenik diyet tipidir.

Makro: %70 yağ (%30-60 arası MCT yağları), %15 protein ve %15 karbonhidrat.

Ketojenik diyet uygulama tipleri

Makro açısından değerlendirildiğinde öne çıkan ketojenik diyet tiplerini inceledim. Bunun yanında ketojenik diyeti farklı şekillerde de uygulayabilirsiniz.

Standart ketojenik diyet uygulamasında, kişi sürekli olarak ketojenik diyet yapar. Bu uygulamada alınacak karbonhidrat gün içinde öğünlere dağıtılır.

Daha dengeli bir ketojenik diyet uygulamasıdır. Düzenli yaşayan ve tertipli insanlar bu uygulamaya daha rahat alışırlar.

Hedeflenmiş ketojenik diyet uygulamasında, kişi karbonhidrat alımını belirli bir zamanda toplu olarak yapar. Yani günlük almanız gereken karbonhidrat miktarı 30 gram olarak belirlendiyse 30 gramın büyük bir kısmını (yada tamamını) tek öğünde tüketebilirsiniz.

Genel olarak egzersiz ile beraber ketojenik diyet uygulayan bireylerde önerdiğim bu yöntemde karbonhidrat alımını egzersiz sonrasına sarkıtılması uygundur.

Sporcular ile beraber gün içinde küçük kaçamak yapmak isteyen bireyler hedeflenmiş ketojenik diyet uygulayabilirler.

Devreli ketojenik diyet uygulamasında, kişi haftanın belirli günlerinde ketojenik beslenme yapar. Diğer günler ise normal beslenmesine döner.

Bu beslenme tipini özellikle ketojenik diyete alışma sürecinde ve uyumsuz hastalarda tavsiye ediyorum. Bu teknikteki handikap ise ketozise bedenin adapte olamaması ve kısa vadede ciddi etki görülmemesi.

Ketojenik diyet uygulaması: Önerim ne?

Birçok kişi bana farklı yaşam tarzlarında nasıl ketojenik diyet yapacaklarına dair sorular soruyor. Bireyleri genel olarak sınıflara ayırmayı sevmesem de sorulara cevap olması için birkaç özelliğe bağlı öneride bulunmak istiyorum.

Sporcular için ketojenik diyet: Birçok sporcu ketojenik diyet uyguluyor. Eğer sporcu olarak ketojenik diyet uygulayacaksanız. Yüksek protein içerikli hedeflenmiş ketojenik diyet yapılabilir.

Sağlıklı yaşam için ketojenik diyet: Sağlıklı yaşam için birçok kişi ketojenik diyet uyguluyor. Uygulama özellikle uzun vadeli olma özelliğine sahip olmak zorunda. Sağlıklı yaşam için ketojenik diyet yapmak istiyorsanız düşük glisemik indeksli, devirli ketojenik diyet yapılabilir.

Kilo vermek için ketojenik diyet: Kilo verme süreci özellikle insülin direnci ve metabolik bozukluğu olanlarlar için oldukça zor. Ketojenik diyet ise bu sürece yardım edebilir. Kilo vermek için ketojenik diyet yapmak istiyorsanız orta zincirli yağ asidinden zengin standart ketojenik diyet yapılabilir.

Epilepsi için ketojenik diyet: Epilepsi için hastanın hekim tarafından incelenip, parametrelere göre diyeti dizayn etmesi önemli. Bu sebeple bir öneride bulunmayacağım.

Hangi ketojenik diyet: Sonuç

Hangi ketojenik diyeti seçmeniz gerektiğine dair uzun bir yazı oldu. Ama aklınızdaki “ketojenik diyet tercihi” sorununu büyük oranda çözdüğüme inanıyorum.

Bununla beraber diyet kategorisinde olsa da ketojenik diyet uygulaması zor ve dikkat edilmesi gereken bir beslenme tarzı. Bu sebeple her zaman temkinli olmalı ve hekiminize danışmalısınız.