Başlık biraz yanıltıcı olabilir. Aslında bilinçli yaptığım bu başlığın sebebi hızlı kilo vermek isteyen insanlara doğru yolu göstermek. Çünkü birçok insan önemli olaylardan hemen önceye kadar vücutlarını değiştirmeyi düşünmüyor.
Bu yazıda hızlı kilo vermenin mümkün olup olmadığından, kilo verme ve enerji mekanizmalarına kadar birçok konuda açıklama bulacaksınız.
Hazırsanız başlıyoruz!
Yazı İçeriği
Nasıl kilo verilir?
Burada kısaca kilo verme sürecinden bahsetmek istiyorum.
Hızlı kilo verme mantığını anlamanız için bu bilgi oldukça önemli zira.
Bu yazıda kilo verme sürecini inceleyeceğim için açıklık getirmek istediğim önemli bir konu var. Kilo verme konusunda aksini belirtmedikçe verilen kiloların yağlardan olduğunu kabul ediyorum. Bu durum yazıya anlam verebilmeniz için oldukça önemli.
Vücudunuz canlılığını korumak için enerjiye ihtiyaç duyar. Hiç hareket etmeseniz bile hücrelerin yaşamı için bile ciddi miktarda enerji tüketir. Buna bazal metabolizma hızı (basal metabolic rate) diyoruz.
Bu enerjiyi aldığınız besinler ve bazı koşullarda vücut yapılarından karşılarsınız. Diyet yapıp kilo verme sürecinde de vücudun bu özelliğini kullanıyoruz.
Vücudunuz daha fazla hayatta kalmanız ve zor koşullara dayanabilmeniz için her zaman yağ depolamaya çalışır. Bu genetik olarak size verilmiş bir özellik ve kurtulmak mümkün değil.
Atalarımızı bu zamana kadar getiren ve yaşamınızı borçlu olduğunuz bu yağ depolama özelliği ise şimdi bize düşman! Zira artık insanlar açlıktan değil fazla kilodan hasta oluyor ve ölüyor.
Kilo vermek aslında basit bir mantığa bağlı. Aldığınızdan fazla kalori harcayarak depolarınızı tüketmek. Ne yazık ki vücudunuzun hareketleri bu basit mekanizmaya göre çok daha karışık.
Hızlı kilo vermek mümkün mü?
Kilo verme mantığını kısaca açıkladım. Peki kısa zamanda hızlı kilo vermek mümkün mü? Bence değil. Gelin küçük bir hesap yapalım.
Bir gram yağ yakıldığında ortalama dokuz kalorilik enerji ortaya çıkartır. Bu enerji ihtiyaç dahilinde kullanılır. Bir kilogram yağı yakmak ise ortalama 9000 kalori ortaya çıkartır. Sonuç olarak yağlardan bir kilogramlık bir kütle kaybetmek için fazladan 9000 kalorilik bir enerji harcamanız gerekiyor.
Şimdi 80 kilogram, 170 cm boyunda 25 yaşında bir erkek hayal edin. Bu erkeğin en hızlı şekilde kilo vermesini kağıt üzerinde sağlamaya çalışalım.
Bu delikanlıya haftada 3 gün egzersiz yaptıralım. Otuz gün boyunca hiçbir şey yemesin, sadece su tüketsin. Bu bir aylık süreçte ne kadar yağ kaybedebilir tahmin edin?
Yaklaşık 7,5 kilogram! Şaşırtıcı değil mi? Onlarca kilogram yağ kaybetmesini bekleyebilirsiniz ama durum tamamen farklı. Gelin beraher hesaplamasını yapalım.
Haftada 3 gün egzersiz yapan, 80 kilogram, 170 cm uzunluğunda 25 yaşındaki bir erkek günde ortalama 2300 kalori harcar. Bu da bir ay boyunca bu erkeğin toplamda 69.000 kalori harcaması anlamına gelir.
Harcanılan bu kalorilerin tamamını yağlardan karşıladığını düşünürsek bu genç erkek o kadar süre aç kalıp, egzersiz yapsa bile toplamda maksimum 7,5 kilogram kaybedebilir.
Burada mantık hatası yaptığımız birkaç konu var. Bu maksimum yağ yakımını hesaplamak için bilinçli yaptığım bir hata. Zira diğer etkenleri tahmin etmek oldukça zor.
Bir insan,
- Otuz gün boyunca aç kalıp haftada üç gün egzersiz yapamaz.
- O kadar aç kalan ve o kadar fazla egzersiz yapan bireyler kesinlikle tüm enerjilerini yağlardan karşılayamaz. Çoğu zaman vücut yağ kütlesinin azalması ile beraber protein ve diğer elemanlar yıkılır.
- Uzun süre aç kalan bireylerin metabolizması ciddi şekilde yavaşlar.
Sonuç olarak bir insanın yukarıda yaptığımız hesaba uygun yaşaması ve vücudunun buna uygun davranması mümkün değil.
Ama olayda her şey yağ yakma lehine gelişse bile en fazla ne kadar kilo kaybedeceğini size göstermek istiyorum.
Şimdi aklınıza tek bir soru geliyor. Sorunuzun cevabını biliyorum!
Onlarca kilo vermek: Nasıl olur?
Televizyonda, gazetede hatta kendi hayatınızda -ki bu siz bile olabilirsiniz- birçok bireyin bir aylık süreçte on hatta onbeş kilogram verdiğini gördünüz.
Peki bu nasıl oluyor? Sorumlu birkaç mekanizma var.
Sıvı kaybı:
Öncelikle vücudunuz ani değişimlere oldukça duyarlıdır. Özellikle diyetlerde yapılan mineral kısıtlamalarına. Mineral kısıtlaması (özellikle tuz) ile başladığınız diyetlerin tamamında ilk 5-7 gün içinde ciddi bir sıvı kaybı yaşarsınız.
Birçok insan bana diyetlerinin ilk bir haftasından sonra kilo verme hızlarının aşırı yavaşladığını söylüyor. Burada yanlış yorumladıkları şey kilo verme hızlarının aslında o kadar hızlı olmadığı ve bir haftadan sonra normale döndükleri.
Sıvı kaybı size kilo kaybetmiş hissi verse de bu kayıp tamamen geçici. Bu durum mineral alımına başlayıp, sıvı tüketimini arttırdığınızda verdiğiniz kiloları hızlıca tekrardan alacağınız anlamına gelir.
Sağlıklı yaşam ve diyet sektörü ciddi bir dolandırıcı kapasitesine sahip. Bu dolandırıcıların en sık kullandığı taktik ise hızlı kilo verme umutlarınızı kullanmak. Diyet yöntemleri ise vaadlerine uygun olarak sıvı kaybettirmek.
Bu sebeple verdikleri diyette sıvı kaybını teşvik edici kiraz sapı, kafein yada detoks suları gibi ürünler yoğun bir şekilde bulunur. Size bu şekilde diyet yaptırmaya çalışan bireylere lütfen kanmayın!
Detoksun ne kadar saçma bir yöntem olduğu ile ilgili çarpıcı bir yazım var. Yazıya detoks hakkında her şey adı ile ulaşabilirsiniz.
Diğer enerji kaynaklarına yönelme:
Vücudunuz birçok farklı enerji kaynağına sahip. Bu kadar değerli bir yapının kesinlikle bir enerji kaynağına bağlı olduğunu düşünmeyin. Özellikle ani açlıklarda vücudunuz protein yıkımına meyilli olur. Bu meyil daha az enerji verimine sahip (gram başına 4 kalori) proteinlerin yıkılması ile beraber enerji üretimine sebep olur.
Düşünün 1000 kalori ihtiyacını yaklaşık 100 gram yağ ile karşılayan vücut aynı kalori ihtiyacını 250 gram protein yada glikozu yakarak karşılar.
Bu durum yağ yakımına göre daha fazla kilo kaybı demek. Bu nedenle her zaman beklenilenden daha fazla kilo kaybı doğru değil.
Aralıklı oruç (intermittent fasting) düşmanları için bu bölüm kesinlikle bir umut oluşturmuyor zira aç kalmanın diyette çoğu zaman gerekli olduğunun destekçisiyim. Burada önemli nokta ani açlığa ve çok uzun süreli açlığa sıcak bakmamam.
Eğer intermittent fasting yaparsanız ilk 5-7 gün sonrası protein yıkımınız minimize edilir. Bu ilk 5-7 günlük süreçte açlık sürenizi kademeli olarak arttırırsanız oldukça az protein -dolaylı olarak kas- kaybı yaşarsınız.
Aşırı kilolu bireyler hızlı kilo verebilir
Buraya kadar hızlı kilo vermenin çok zor olduğunu ve hızlı kilo verenlerin çoğu zaman yağdan değil farklı beden yapılarından (kas, ödem ve benzeri) kayıp yaşadıklarından bahsettim.
Ama eğer söz konusu birey aşırı kilolu ise (vücut kitle indeksi >30) günlük kalori ihtiyacı çok fazladır. Bu durum aşırı kilolu bireylerin basit bir kalori kısıtlamasında bile hızlı kilo vermesini sağlar.
Dolayısıyla hızlı kilo vermenin vücut kitle indeksi 30’dan az kişiler için çok zor olduğunu hatırlatmak isterim.
Hızlı kilo vermek: Sonuç
Gerçek yağ kütlesini kısa zamanda kaybetmek fizyolojik olarak mümkün olan bir şey değil. Burada soğukkanlı davranmalı, doğru hareketler ile uzun vadeli ve sağlıklı kilo vermeyi amaçlamalısınız.
Önemli olan tartıda ağırlığı kaybetmek değil sağlığınızı koruyarak tüm bedeninizin sağlığını geliştirecek şekilde kilo vermeniz. Emin olun doğru kilo verdiğiniz sürece aynadaki değişim sizi tatmin edecek ve kalıcı olacak!
Ayrıca kilo vermek isteyen bireylerin yararlanabileceği kilo vermek istiyorum adlı güzel bir rehberim var. Okumanızı tavsiye ederim.