Reflü çok fazla rastladığım ve hastalarımın yaşam kalitesini ciddi şekilde bozan bir durum. Ayrıca tanı koyarken birçok farklı hastalıkla karışabiliyor.
Dolayısıyla reflü hastalığı can sıkıcı bir süreç oluşturuyor.
Ama üzülmenize gerek yok. Çünkü reflü, doğru şekilde hareket edildiğinde tedavisi oldukça basit bir hastalık. O zaman hiç zaman kaybetmeden daha derinlere inelim.
Bu yazıda reflü hastalığının nedenlerinleri inceleyecek, reflü belirtilerini kendi teşhisinizi koymanız için anlatacak ve reflü tedavisini en ince ayrıntılarına kadar açıklayacağım.
Hazırsanız başlıyoruz!
Yazı İçeriği
Reflü nedir?
Önce tanım ile başlamak istiyorum. Çünkü tanım, mantığı anlamanız için önemli.
Reflü mide içeriğinin geriye yani yemek borusuna kaçması anlamına geliyor. Aslında bu durum herkeste meydana geliyor. Yani sağlıklı insanlarda bile mide içeriği günde 10-15 kez yemek borusuna kaçıyor.
Ama bu durum daha sık bir şekilde yaşanmaya başlarsa rahatsızlık vermeye başlar ve reflü hastalığı ismini alır.
Ayrıca bu can sıkıcı problem toplumda oldukça sık yaşanıyor. Genel olarak toplumda %10-20 arasında olduğunu tahmin ediyoruz.
Ne kadar sık değil mi?
Reflü nedenleri
Reflü birçok farklı durumdan köken alır. Bu sebeple nedenler de geniş bir aralıkta sıralanıyor.
Reflü nedenlerini,
- Gebelik, aşırı kilo ve dar kıyafetler (yada kemer) gibi karın içi basıncını arttıran durumlar,
- Aşırı baharatlı beslenme alışkanlığı,
- Kalitesiz yağların (tohum yağları ve margarin) ve karbonhidrat kaynaklarının tüketilmesi,
- Aşırı sigara, kahve, çay ve çikolata tüketimi,
- Yoğun stres altında yaşamak,
- Çok fazla asidik meyve tüketimi (özellikle narenciye grubu),
- Bazı ilaçlar (özellikle NSAİİ tipi ağrı kesiciler),
- Yemekten sonra uyuma ve uzanma alışkanlığı,
- H.pylori enfeksiyonu,
- Aşırı yemek yemek,
- Sık ve aşırı alkol tüketimi,
olarak sıralanabilir.
Burada size kısaca mekanizmalardan da bahsetmek istiyorum. Çünkü aklınıza neden kahve tüketimi reflü yapar? gibi sorular takılıyor olabilir.
İlk mekanizma mide ile yemek borusu arasındaki geçişi kontrol eden boğumun (sfinkter) doğru çalışmaması. Bu boğum mide içeriğinin geriye kaçmasını engeller.
Kahve, çay, sigara ve çikolata gibi besinler bu boğumun çalışmasını bozar.
İkinci mekanizma ise midenin daha fazla asit salgılaması. Özellikle baharatlı ve kalitesiz içeriğe sahip besinler, asidik meyveler ve yoğun stres altında kalmak daha fazla mide asidi salgılanmasına neden olur.
Bu durum geriye kaçan sıvının daha fazla zarar vermesine neden olur.
Üçüncü mekanizma ise mide sıvısının geriye kaçısına sebep olan fiziksel etkenler. Özellikle yemek sonrası sırt üstü uzanmak ve karın üzerine yapılan basınç mide sıvısının geriye kaçmasına neden olur.
Artık reflü nedenlerini biliyorsunuz. Peki bu nedenler ile oluşmuş reflünüz var mı? Gelin reflü belirtilerini inceleyip bu soruya beraber cevap arayalım.
Reflü belirtileri
Acil serviste çalıştığım zamanlarda reflünün birçok farklı hastalık ile karıştığına şahit oldum. Bu durumun tam tersi de mümkün.
İşte bu sebeple reflü ciddiye alınması ve belirtilerin tam anlamıyla incelenmesi gereken bir hastalık. Ama merak etmeyin, sizinle tüm ayrıntıları paylaşacağım.
Reflünün belirtilerini aşağıda sıraladım.
Ağza acı su gelmesi mide sıvısının geriye kaçıp ağzınıza kadar gelmesi ile ortaya çıkar. Reflüde en sık görülen bulgulardan biridir.
Kötü ağız kokusu reflüye bağlı geri gelen mide içeriğinin oluşturduğu çürüme reaksiyonu ile ortaya çıkar. Genelde hastalarım, dişlerini fırçalamalarına ve ağız temizliklerine dikkat etmelerine rağmen ağız kokusu yaşadıklarından yakınırlar. İşte tipik bir reflü durumu.
Dikkat edilmesine rağmen sık yaşanan diş problemleri mide içeriğinin ağzınıza kaçıp aşırı asit bir ortam oluşturarak diş dokusuna zarar vermesi ile ortaya çıkar. Genelde kronik reflü hastalarında gördüğümüz bir durumdur.
Sürekli boğaz ağrısı yoğun asit içeren mide sıvısının hassas olan yemek borusu derisi (mukoza) zarar vermesi ile ilişkilidir.
Sık sık yaşanan ses kısıklığı mide sıvısı geriye kaçıp yemek borusundan çıkarsa ses tellerine ulaşabilir. Bu ses tellerinin hasar görmesine ve ses kısıklığı yaşanmasına sebep olabilir. Uzun sürerse ses telleri zarar görecek ve ses değişecektir.
Göğüs ağrısı ve göğüs üzerinde yanma reflüde meydana gelen en tipik bulgudur. Mide içeriğinin yemek borusuna değmesi ile göğüs bölgesinde yanma ve ağrı hissedilir. Bu ağrı kalp kriziyle karışır ve ciddi şekilde zaman-para kaybına neden olur.
Öksürük göğüs ağrısı ve yanma ile beraber oluştuğunda çok tipik bir belirtidir. Basit bir refleks olarak ortaya çıkar. Genelde kuru öksürük olarak görülür. O kadar sıktır ki kronik öksürüklerin %20’si reflüye bağlıdır.
Bu belirtilerden bir veya birkaçını uzun süredir yaşıyor musunuz? İşte o zaman reflü problemi yaşıyor olabilirsiniz ve hekiminize danışmanız gerekiyor.
Peki reflü tedavisi hakkında size doğal yöntemlerimden bahsetmemi ister misiniz? Hadi okumaya devam edin.
Reflü tedavisi
Reflünün medikal tedavisine girmeyeceğim. Çünkü reflü için ilaç önerisi sizi muayene eden hekimin kararına bağlı ve bu karara saygı duymalıyız.
Diğer yandan yaşam tarzı, beslenme ve supplement önerisi reflünün tedavisine oldukça fazla fayda sağlayacaktır. İşte bu konuda size yardımcı olacağım.
Ayrıca medikal tedavinin bazı yan etkileri var. Uzun süreli anti-asit, PPİ ve h2 reseptör antagonistlerini (reflü tedavisinde verilen ilaçlar) kullanmak özellikle,
- Baş ağrısı,
- B12, Kalsiyum ve demir eksikliği (1),
- İştah kaybı,
- Kemik erimesi (özellikle uzun süre PPİ kullanımında)
- Depresyon (özellikle prokinetik özelliği olan ilaçlarda)
ve kabızlık şikayet oluşturabilir. Dolayısıyla medikal tedaviyi basit reflü problemlerinde tercih etmiyoruz.
Reflü için diyet önerileri
Beslenme şekli reflü ile yakından ilişkilidir. Dolayısıyla doğru şekilde beslenirseniz reflüyü büyük ölçüde azaltabilirsiniz.
Yapmanız gerekenler şöyle:
- Kahve, çay, çikolata ve sigarayı azaltmak. Bu durum özellikle yemek ile ilişkili olmayan ve gün içinde rahatsızlık veren reflü şikayetlerini azaltmanıza yardım eder.
- Kızartılmış besinleri azaltmak yanmış yağ ve besin alımını engeller. Bu durum daha az asit sıvı salgılanmasına ve reflü oluşsa bile yemek borunuza daha az zarar vermesine yardım eder. Ayrıca tohum yağlarını bırakmalısınız. En sağlıklı yağlar hindistan cevizi yağı ve zeytinyağı olarak sıralanabilir. Ayrıntılı bilgi için en sağlıklı yağlar adlı yazımı okuyabilirsiniz.
- Asitli içecekler ve işlenmiş besinleri azaltmak.
- Tatlandırıcıları azaltmak. Çünkü tatlandırıcılar mide asidinin salınımını arttırır.
- Alkolü ve baharatlı besinleri azaltmak.
- Yemek yerken su içmemek. Çünkü yemek sırasında su içmek mide asit salgısını seyreltir ve sindirimi zorlaştırır. Sindirim zorlaşınca daha fazla asit salınır ve reflü daha da kötüleşir.
Ayrıca diğer önerilerim şu yönde:
- Elma sirkesi tüketmek sindirime yardımcı olur ve reflü problemini azaltabilir. Bu konuda yapılmış bir araştırma olmamasına rağmen klinikte oldukça olumlu sonuçlar alıyorum.
- Kefir gibi probiyotik ürünlerin tüketimi bağırsak üzerindeki faydalı bakterilerin düzenini olumlu şekilde etkiler. Bu durum daha az asit salgısı oluşmasına yardım eder.
- Kekik yağı kullanmak midedeki H.Pylori enfeksiyonunu baskılayarak reflü şikayetini rahatlatabilir.
- Uzun süre aç kalmak midenin asit salınımını düzene sokar ve azaltır. Bu durum gün içinde daha az reflü belirtisinin ortaya çıkması demek. Düzenli açlık uygulaması için intermittent fasting rehberini inceleyebilirsiniz.
- Besinleri yeterince çiğnemelisiniz. Çünkü iyi bir sindirim daha az asit salgısı ve reflü bulgusu demek.
Ayrıca zencefil reflü tedavisinde oldukça etkili olan bir besin.
Bir çay kaşığı zencefil ve bir bardak ılık su her sabah yemeklerden yarım saat önce tüketilebilir.
Reflü için yaşam tarzı değişikliği
Reflüsü olan bireylerin yapması gereken çok şey var. Bunlardan biri de yaşam tarzı değişikliği. Çünkü birçok farklı husus reflü oluşumuna neden olabilir.
Reflüyü azaltmanız için yapmanız gereken yaşam tarzı değişikliklerini sizler için aşağıda sıraladım.
- Stresinizi kontrol etmeyi öğrenin. Çünkü yoğun stres midenin asit salgısını arttırır. Bu hem ülserlere hem de reflü problemine sebep olur.
- Yemek sonrası uzanmayın. Evet, yemek sonrası “tatlı” bir ağırlığın üzerinize çöktüğünü biliyorum. Ama dolu mideyle uzanmak tüm sıvının geriye kaçmasına sebep olur. Tavsiyem ise yemek sonrası kısa yürüyüşler.
- Yüksek yastık kullanmak bir diğer çözüm. Çünkü boş bir mideniz olsa da hala reflü riski taşırsınız ve düşük yastık kullanmak yokuştan aşağı su dökmeye benzer. Sonuçta tüm mide içeriğiniz ağzınıza akma eğilimi gösterir. Bu sebeple reflü yastıklarından bir adet edinebilir veya birkaç yastık üst üste ekleyerek kullanabilirsiniz.
Reflü tedavisi: Tetikleyiciyi bulmak
Reflü, bazı kişilerde özel şartlarda daha sık ortaya çıkabiliyor. Yani özel durumlarınızı bilmeniz gerekiyor.
Bunun için yapacağınız en iyi şey kendinizi takibe almak ve iyi bir şekilde not tutmak.
Reflü şikayetleriniz ortaya çıktığında durun ve öncesinde ne yaptığınızı yazın. Bu şekilde bir ay kendinizi takip etmeniz yeterli olacaktır.
Kısa süre sonra bazı etkenlerin öne çıktığını ve reflüye sebep olduğunu göreceksiniz. Yapmanız gereken ise çok basit. Tespit ettiğiniz tetikleyiciyi hayatınızdan çıkartmak!
Tecrübelerim genel tetikleyicilerin çok baharatlı yiyecekler ve sigara olduğunu gösteriyor.
Reflü nedenleri, belirtileri ve tedavisi: Özet
Mide sıvısının geriye kaçması ile karakterize olan reflü hastalığı oldukça sık gördüğümüz bir problem. Genel olarak beslenme sorunları, kötü yaşam tarzı ve yatkınlık oluşturan durumlar sebebiyle ortaya çıkan reflünün belirtileri,
- Göğüs bölgesinde yanma ve ağrı,
- Boğaz ağrısı,
- Ağza acı su gelmesi,
ve kuru öksürük olarak sıralanabilir.
Tedavide ise ilaçlar ile beraber doğru beslenme ve yaşam tarzı oluştrulması başarıya ulaşmanıza yardım eder.
Artık reflü problemini çözmeye hazırsınız! Benimle deneyimlerinizi paylaşmayı unutmayın.