Spor sırasında ve sonrasında doğru içeceği tüketmek sandığınızdan daha önemli. Zira performansı korumak ve sağlıklı bir şekilde yenilenme sürecini devam ettirmek için doğru içecek ve hidrasyon kilit bir role sahip.

Sporcuların sadece marketteki sporcu içeceklerine muhtaç olmasını kesinlikle istemiyorum. Ayrıca marketten bile alınacak olsa doğru içeceği seçmelerini sağlamak bu yazının motivasyonlarından.

Bu yazıda sporcu içeceği nedir? sorusundan, sporcu içeceği nasıl olmalı? sorusuna, sporcu içeceklerinin egzersiz sırasında ve sonrasında kullanımından, sporcu içeceği tarifi gibi birçok konuya değinecek, soruları cevaplayacağım.

Hazırsanız başlıyoruz!

Yazı İçeriği

Sporcu içeceği nedir?

Sporcu içeceği genel olarak sporcuların egzersiz esnasında yada sonrasında oluşan sıvı, elektrolit ve diğer açıkları kapatmak için kullandıkları solüsyonlar olarak ifade edilebilir.

Sporcu içecekleri özellikle dehidratasyon riskine karşı oldukça önemli bir silah. Zira aşırı sıvı kaybı (dehidratasyon) sporcularda, performans kaybından ciddi sağlık problemlerine kadar birçok probleme sebep olabilen bir durum.

Sıvı kaybıyla ilgili ayrıntılı bilgi almak için sıvı kaybı (dehidratasyon) rehberimi inceleyebilirsiniz.

Sporcu içeceklerini sınıflandırmak için birçok farklı yol olsa da ben yoğunluklarına göre sınıflandırmayı tercih ediyorum. Sporcu içecekleri,

  • Hipotonik sporcu içeceği: Bedeninizdeki sıvı yoğunluğundan daha düşük yoğunluğuna sahip,
  • İzotonik sporcu içeceği: Bedeninizdeki sıvı yoğunluğu ile benzer yoğunluğa sahip,
  • Hipertonik sporcu içeceği: Bedeninizdeki sıvı yoğunluğundan daha fazla yoğunluğa sahip,

olarak sınıflandırılabilir. Yukarıda saydığım yoğunluk sınıfına sahip tüm içecekler farklı amaçlar için özel olarak tasarlanıp kullanılabilir. Kullanım amaçlarını yazının ilerleyen kısımlarında ayrıntılı olarak açıklayacağım.

Sporcu içeceği nasıl olmalı?

İyi bir sporcu içeceğinin nasıl olacağını belirlemek için işe en başından başlamak gerekiyor. Çünkü ihtiyaçları belirlemek, ürünü ortaya çıkarmak için oldukça önemli.

Egzersiz sırasında basit olarak daha fazla enerji üretir ve harcarsınız. Artan enerji üretimi beraberinde ısı ortaya çıkartır. Bedeniniz ise kendini soğutmak için terlemeye başlar. Ter ile beraber sıvı ve elektrolit kaybedersiniz.

Elektrolit, tüm vücudunuzda doku ve yapıya göre değişmekle beraber farklı miktarlarda bulunan ve hayati yapıların doğru çalışması için gerekli olan değişik minerallere verilen isim. En çok bilinen elektrolit grubu elemanları, sodyum (Na), potasyum (K), kalsiyum (Ca) olarak sıralabilir.

Terleme haricinde bedeniniz hücre düzeyinde daha fazla artık ortaya çıkartır ve kan basıncı artar. Bununla beraber enerji üretimi için kullanılan glikojen depoları boşalmaya başlar.

Buraya kadar bizi ilgilendiren olayları kısaca sıraladım. Artık kilit soruyu sormanın zamanı geldi.

Sporcu içeceği nasıl olmalı? sorusunun cevabı;

Sporcu içeceği,

  • Kaybedilen sıvıyı tamamlayan,
  • Kaybedilen elektrolitleri tamamlayan,
  • Yakıt ihtiyacı için bedeni destekleyen,
  • Spor sonrası toparlanma süreci için yeterli hidrasyonu oluşturan,

şeklinde verilebilir.

Sporcu içecekleri ile enerji içeceklerini karıştırmamanız gerekiyor. Eğer enerji içecekleri ile ilgili bilgi almak isterseniz enerji içeceği rehberime göz atabilirsiniz.

Sporcu içeceği seçimi

Her zaman olduğu gibi markalardan bahsetmeyeceğim. Ama sporcu içeceği almak için bilmeniz gerekenler var.

Herhangi bir markete yada sporcu besinleri satan bir mağazaya gittiniz. İçeceklerin olduğu rafa yaklaştınız ve bakıyorsunuz. Öncelikle seçenekleri daraltmanız gerekiyor. Bunun için yazının başında yaptığım sporcu içeceği sınıflandırmasını kullanmalısınız.

Hipotonik sporcu içeceği daha az mineral (400 mg/lt’den az sodyum) ve glikoz içerir. Bu sebeple saf sıvı ihtiyacını karşılamak için kullanılmalıdır. Ayrıca sıvı içerisindeki elektrolit ve karbonhidratların daha hızlı iletilmesini sağlar.

Düşük-orta yoğunluklu ve kısa süreli egzersizler için oldukça uygundur.

İzotonik sporcu içeceği hipotonik sıvılardan daha fazla mineral (400-700 mg/lt arası sodyum) ve glikoz içerir. İyi bir şekilde ihtiyaçları karşılar.

Egzersiz sonrası toparlanma dönemi için oldukça uygun olmakla beraber yüksek yoğunluklu ve kısa süreli egzersizler için oldukça uygundur. Düşük-orta yoğunluklu uzun süreli egzersizlerde de kullanılabilir.

Hipertonik sporcu içeceği yoğun bir şekilde mineral (700 mg/lt’den fazla sodyum) ve glikoz içerir. Çok fazla mineral kaybedilen ve yoğun enerji ihtiyacı oluşturan durumlar için oldukça uygundur.

Genel olarak uzun ve yoğun egzersiz süresince kullanılabilir. Ayrıca ortam sıcaklığı yüksek ise orta yoğunluklu egzersizlerde de tercih edilebilir.

Tabi ki bu tip profesyonel sıvı takviyesi elit sporcularda doğru ve iyi planlanmış bir şekilde kullanılmalı. Eğer amator veya yarı profesyonel bir sporcuysanız muhtemelen -yarış haricinde- bu tip içeceklere ihtiyacınız yok.

Neden hazır sporcu içeceklerini tavsiye etmiyorum?

Yukarıda da bahsettiğim gibi profesyonel olmayan sporcular için hazır sporcu içecekleri elzem değil. Bunun sebebi ciddi ve kronik sıvı, elektroli kaybı olmaması.

Ayrıca neredeyse tüm sporcu içeceklerinde renklendirici, tatlandırıcı ajanlar bulunur. Bahsi geçen katkı maddeleri sağlıklı yaşam için kesinlikle ilk tercihimiz değil.

Tam olarak bu sebeple size evde hazırlayabileceğiniz sporcu içeceği tarifi vereceğim. Bu içeceği ben de sık sık kullanıyorum.

Sporcu içeceği tarifi

Sporcu içeceği hazırlamak için öncelikle ihtiyacınızı belirlemeniz gerekiyor. Hipotonik, izotonik ve hipertonik sporcu içeceği tercihini yaptıktan sonra hazırlamaya başlayabilirsiniz.

Malzemeler:

  • Su,
  • Tuz,
  • Limon,
  • Salatalık,
  • Hindistan cevizi (opsiyonel).

Malzemeleri hazırladıysanız yapımı şöyle.

1.5 litre su alın. Suyun içine yarım salatalık suyunu yada püresini karıştırın. İçine 3 küçük limon suyunu ekleyin. Eğer seviyorsanız 100 ml hindistan cevizi suyu ekleyin.

Ardından eğer,

  • Hipotonik bir solüsyon hazırlayacaksanız bir tatlı kaşığı şeker ile yarım çay kaşığı tuz ekleyin,
  • İzotonik bir solüsyon hazırlayacaksanız bir buçuk tatlı kaşığı şeker ile bir çay kaşığı tuz ekleyin,
  • Hipertonik bir solüsyon hazırlayacaksanız iki tatlı kaşığı şeker ile bir buçuk çay kaşığı tuz ekleyin.

Ayrıca seviyorsanız içine ezip aromasını canlandırdığınız birkaç taze nane yaprağını koyup soğumaya bırakın. Tüketmeden önce içeceğinizi çalkalamayı unutmayın.

Sporcu içecekleri: Sonuç

Sporcu içecekleri spor esnasında ve sonrasında sıvı ve elektrolit kaybını tamamlayarak daha iyi bir egzersiz ve toparlanma performansı göstermenize yardım eder.

Piyasada oldukça iyi tasarlanmış sporcu içecekleri bulunmasına rağmen profesyonel arena harici bu içeceklerin tüketilmesi elzem değil.

Evde yapacağınız sporcu içecekleri ile benzer etkileri alabilir ve egzersiz deneyiminizi güzelleştirebilirsiniz. Ayrıca benimle yorumlar aracılığı ile favori sporcu içeceği tarifinizi paylaşmayı unutmayın.