35 yaş altı ani ölümler toplumda nadir görülen ölümlerdendir. Ancak özellikle sporcularda genç yaşta görülen ani ölümler sıklıkla gizli kalan bir kalp rahatsızlığı nedeniyle olmaktadır. Bu ölümler özellikle fiziksel aktivite sırasındayken olmaktadır.

Bu ölümlerin önüne geçmek için özellikle mücadele ve performans sporlarıyla ( boks, güreş, judo vb. ) uğraşacak sporcu adaylarının mutlaka bir kardiyolog kontrolünden geçmesi gerekmektedir.

Yazı İçeriği

Ani kalp ölümü neden olur?

Hastalıklar çok çeşitli olmakla birlikte vakaların büyük bir çoğunluğunu kalbin yapısal anormallikleri ve ileti bozuklukları oluşturmaktadır.

En çok görülen rahatsızlıklar

Hipertrofik kardiyomyopati

Hipertrofik kardiyomyopati hastalarında kalp kası ( myokard ) normalden daha çok kalınlaşır ve kalbin kan pompalamasını zorlaştırır. Normal bir kalp kası dokusunda birbirine paralel seyreden ve eşzamanlı kasılan kas lifleri , bu hastalıkta dağınık yerleşmiştir. Bunun sonucu olarak da efektif bir şekilde kasılamazlar. Bu kalınlaşma özellikle kalbin sağ ve sol karıncıklarını ayıran kasta olur. Hastaların çoğunda ölümcül olmamasına rağmen 30 yaş altı sporcu ölümlerinin büyük çoğundan sorumludur.

Tedavisinde pek çok seçenek olmakla birlikte hastanın durumuna göre karar verilir. İlaç tedavisi, kalp pili takılması, cerrahi olarak kalınlığın giderilmesi veya kalp içine kateter ile girerek söz konusu kalınlığın tıkanması gibi tedavi yöntemleri mevcuttur. Tüm bu yöntemlerin ayrı ayrı riskleri ve başarı yüzdeleri olup hekim ile ortak alınacak karar doğrultusunda hastaya uygulanmalıdır.

Koroner arter anormallikleri

Doğuştan olan bu rahatsızlıklarda kalbi besleyen atardamarlar anormal şekilde yerleşmişlerdir. Egzersiz sırasında yeteri kadar kan akışı sağlayamadıkları için kişi hayati bir tehlikeyle karşı karşıya kalabilir.

Uzun QT sendromu

Kalp kası uygunsuz bir şekilde hızlı veya yavaş atmaktadır. Kalıtsal bir ritm bozukluğudur.

Belirtileri

  • Bayılma Özellikle efor sırasında olan ani bilinç kayıpları kişide olası bir kalp rahatsızlığının ilk belirtisi olabilir ve nedeni mutlaka araştırılmalıdır.
  • Ailede kalp hastalığı öyküsü 50 yaştan önce ailede özellikle 1. derece akrabalarda ( anne,baba,kardeş ) ani kalp ölümü hikayesi çoğu zaman tek ve en önemli ipucu olabilmektedir.

Yukarıdaki kalp hastlalıklarının bir kısmı hiç belirti vermeden ani ölümle de kendini gösterebilmektedir. Bu yüzden aile öyküsü hekimin daha ayrıntılı şekilde araştırmasını sağlayacak en önemli veridir.

Ani kalp ölümü nasıl önlenir ?

  • Ailesinde özellikle 50 yaş öncesi ani kalp ölümü olan kişiler mutlaka bir hekime başvurmalıdır. Genç sporcuların özellikle de mücadele sporcularının EKG ile taranmaları bir kısım otoriteler tarafından tavsiye edilmektedir. Bununla birlikte EKG her zaman hastalığı ortaya koyamayabilmekterdir.
  • Bu tür durumlardan dolayı aile öyküsü hekim için tek ipucu kalmakta ve erken tanı ile hastanın hayatını kurtarabilmektedir
  • Tanı alan hastaların riskli sporlardan uzak durarak hekimlerinin önerdiği tedavilere uyması son derece önemlidir.
  • Özellikle kalp içi ileti bozuklukları olan hastalıklarda ani kalp ölümüne karşı ICD (kalp pili) gerekebilir.

Konuk yazar : Uygur Tanrıverdi (Cerrahpaşa Tıp Fakültesi)