S-adenozil metiyonin (SAMe) hakkında çok fazla şey duyduğunuzu biliyorum. Klinikte çok kullandığım bu supplement ile ilgili paylaşmak istediklerim var.

Çünkü kağıt üzerinde besin desteği olsa da SAMe’nin etkileri “ilaç” kategorisinde değerlendirilecek kadar ciddi. Dolayısıyla SAMe’nin iyi bilinmesinin hastalıklar ile boğuşan kişileri mutlu edeceğine eminim.

İşte bu nedenle birazdan merak ettiğiniz SAMe tanımından, kullanımına, etkilerinden, doz aralığına kadar birçok ayrıntıyı paylaşacağım.

Hazırsanız başlıyoruz!

SAMe nedir?

Bir aminoasit olan metiyonin ile vücutta enerji kaynağı olarak kullanılan ATP’nin birleşiminden ortaya çıkan; S-adenozil metiyonin, S-adenozil L-metiyonin yada SAMe olarak bilinen bu madde oldukça önemli. Çünkü kendisi bir metil donörüdür ve diğer metil donörlerinden kat ve kat etkilidir.

Metil donörü, önemli yapıların hasarını azaltması sebebiyle hücreleri kanser ve yaşlanma gibi önemli sorunlardan korur. Dolayısıyla vücudunuzda metil donörü fazlaysa daha iyi korunursunuz.

İşte SAMe’nin metil donörü olması vücutta birçok kimyasal reaksiyonda görev alması, metabolik işlevlerin devamını sağlaması demek. 100’den fazla kimyasal reaksiyona katıldığını düşündüğünüzde SAMe’nin ne kadar önemli olduğunu idrak edeceksiniz.

Ayrıntıları merak ettiğinizi biliyorum. Hadi devam edelim!

SAMe hangi durumlarda kullanılabilir?

S-adenozil metiyonin için tanımlanan ve onaylanan beş farklı kullanım alanı var. Bu noktaları sizinle paylaşacağım. Ama bilmenizi istiyorum, aşağıda sıraladığım alanlara yenileri eklenecek çünkü araştırmalar devam ediyor.

Depresyon

SAMe beyinde bulunan fosfotidil kolin ve fosfotidil serin gibi ileti elemanlarının yapımı için gereklidir. Dolayısıyla birçok nörolojik fonksiyonun devam etmesini sağlar.

Aynı zamanda yapılan araştırmalar depresyon ile ilişkili olan seratonin düzeylerinin SAMe kullanımı ile arttığını, hücreye geçişinin -dolayısıyla- aktivitesinin arttığını gösteriyor (1, 2, 3).

Hatta bazı araştırmalar major depresyon gibi ağır durumlarda SAMe’nin sık kullanılan trisiklik antidepresan ilaçlardan daha etkili ve iyi tolere edilebilir olduğunu gösteriyor (4).

Diğer araştırmalar doğum sonrası depresif semptomların düzeltilmesinde, şizofreni bulgularının azaltılması gibi birçok durumda SAMe’nin potansiyel tedavi aracı olabileceğinden bahsediyor.

Ama ne yazık ki bu veriler hala emekleme aşamasında. Ayrıca şizofrenide kullanım ile ilgili büyük soru işaretleri var. Dolayısıyla dikkatli olmakta fayda var.

Osteoartirit

Daha çok kireçlenme olarak bilinen, eklem yapısındaki kıkırdakların hasarlanması ile ortaya çıkan osteoartirit yaşam kalitesini ve hareketi ciddi şekilde etkileyen önemli bir hastalıktır.

“Depresyon tamam ama kireçlenme ile SAMe’nin ne ilişkisi var?” dediğinizi duyuyorum.

Bu keşif aslında depresyon ile ilgili araştırmalar sırasında kişilerin osteoartirit bulgularındaki iyileşmenin görülmesi ile ortaya çıkıyor.

Araştırmalara devam edildiğinde SAMe’nin,

  • İnflamasyonu azaltarak eklemdeki yıkımı yavaşlattığı,
  • Eklemin tamiri için proteoglikan yapımını hızlandırdığı,
  • Ağrı kesici gibi davranarak kişiyi rahatlattığı,

gösteriliyor (5, 6, 7).

Bu veriler çok değerli çünkü SAMe’nin ağrı kesiciler gibi yan etki oluşturmadan tedaviyi onarıcı ve ağrı kesici etki ile iki yönlü devam ettirebileceğini açık olarak görüyoruz.

Karaciğer hastalıkları

Toksik maddelerin artışı, kötü beslenme ve diğer problemler karaciğer hastalığı riskini arttırdı. Hastalığın sıklığı ve ciddiyetindeki artış ile beraber bazen elimizdeki doğal ve kimyasal tedavi araçları yeterli olmuyor.

Bu noktada karaciğer hastalıklarında kullanılabilecek bazı etkilerden bahsetmek istiyorum. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki SAMe,

  • Sirozu olan bireylerde ölüm oranını ve/veya karaciğer nakli oranını azaltabilir (8),
  • Toksik etkenlere bağlı karaciğer enzim yüksekliğini düşürebilir,
  • Safra akımının engellenmesi durumu olan kolestaziste medikal tedaviye ek olarak kullanıldığında süreci iyileştirebilir (9).

Sonuç olarak SAMe karmaşık karaciğer hastalıklarında tedaviye ek olarak değerlendirilebilir.

Güzel bir hayvan deneyini de yeri gelmişken paylaşmak istiyorum.

Karaciğer kanseri yapan kimyasallara maruz kalan farelerde SAMe kullanımı kanser riskini azaltabilir. Bu veri özellikle kemoterapi alan, karaciğer kanseri riski ile karşı karşıya olan bireylerde deneysel olarak SAMe kullanılabileceğini gösteriyor (10).

Ben klinikte hastalarım ile bunu paylaşıyor ve duruma göre seçeneklerim içine alıyorum.

Fibromiyalji

Kökeni araştırılmayan karanlıkta kalmış can sıkıcı hastalıklardan biri olan fibromiyalji için birçok farklı yaklaşım var.

Ana yaklaşım ise “ağrıyı kes, hastadan kurtul” şeklinde.

Maalesef bu işe yaramıyor. Çünkü olayın kökenine inmediğinizde fibromiyalji için verilen hiçbir ağrı kesici işe yaramaz.

Bunu hastalarıma anlatmak için heyelan alanına set çekme örneğini veriyorum. Çünkü hiçbir set heyelanı engelleyemez. Asıl çözüm toprağı sıkılaştırmaktır!

Fibromiyaljide de inflamasyonu azaltmak, kökene bakmak dışında sürece destek olacak bir diğer ajan SAMe’dir. Kendisi hem glutatyon düzeyini arttırmaya yardım eder hem de seratonin düzeyini arttırarak ağrıyı azaltıcı etki gösterir (11, 12).

SAMe kullanırken dikkat edilmesi gerekenler

İlk kural hekim onayı tabi ki. Diğer tüm destekler gibi SAMe’yi kulanmadan önce hekiminize danışın. Eğer her şey yolundaysa ve SAMe önerilmişse aşağıdaki hususlara dikkat etmenizi tavsiye ederim.

  • Bipolar, şizofreni, Parkinson hastalıklarında ve gebelikte SAMe kullanımından kaçının.
  • Folat eksikliğine bağlı bazı bulgular SAMe kullanımı ile ortadan kaybolabilir. Bu durumda kesinlikle folik asit kullanımını durdurmayın.
  • Antidepresanlar veya 5-HTP ile beraber SAMe almayın. Güvenli olarak görülse de konuyla ilgili kesin bir kanıtımız yok.

Ayrıca dekstrometorfan etken maddesi içeren bir ilaç kullanıyorsanız SAMe almayın. İşin ciddiyetini anlamanız için belirteyim, dekstrometorfan “basit” olarak nitelendirilen öksürük şuruplarında bile var!

Hastalık Minimum Doz Maksimum Doz
Depresyon 800 mg 1.200 mg
Osteoartrit 400 mg 1.200 mg
Karaciğer hastalığı 800 mg 1.200 mg
Fibromiyalji 800 mg 1.000 mg

Artık S-adenozil metiyonin (SAMe) hakkında birçok şeyi biliyorsunuz. Umarım yakın zamanda ülkemizde de SAMe bulabiliriz. Zira şu an SAMe’yi ancak yurtdışından temin edebiliyoruz ki bende hastalarıma bu şekilde SAMe temin ediyorum.

Ayrıca sormak istediklerinizi ve yorumlarınızı benimle paylaşmayı unutmayın!