Elinize avucunuzu dolduracak büyüklükte bir top alın. Bu topu sıkıp gevşetin ve bileğiniz etrafında döndürün . Acı hissediyor musunuz ? Cevabınız evet ise yazımızı biraz daha dikkatli okumalısınız.
Ne yazık ki dirsek eklemi sakatlıkları sadece sporcuları ilgilendirmez. Toplumun %1-3’ünde görülen dirsek eklemi rahatsızlıkları ofis hayatında yanlış duruşa bağlı olarak %5’lere kadar çıkabiliyor.
Yazı İçeriği
Tendon nedir ?
Kasları kemiğe bağlayan yapılara tendon ismi verilir. Tendonlar çoğunluğu su ( yaklaşık %68 ) olmak ile beraber kollajen 1 , glikozaminoglikan ve elastin gibi bağ dokusunu oluşturan proteinlerden meydana gelir. Yüksek stres ve kronik hasar tendonların kısalmasına , iltihaplanmasına ( enflamasyon ) sebep olur. Tendonlar damar açısından fakir olması sebebi ile geç iyileşir. Bu süre bazı durumlarda 2 yıla kadar uzayabilir.
Yaşlılarda azalan kollajen sentezi de ayrıca eklemlerin tamir edilmesini zorlaştırır. Yaşlılık eklem hastalıkları için önemli bir risk faktörüdür.
Dirsek Sakatlıkları için risk faktörleri
Kadın olmak: Kadınlar erkeklere nazaran eklem iltihaplanmasına ( enflamasyon ) daha yatkındır. Ayrıca kadınların eklem hareket açıklığının fazla olması onlara fazladan sakatlanma riski getirir.
Yaşlı olmak: Yaşlandıkça doku tamir kapasitesi düşer. Aynı zamanda uzayan doku tamir süresi , yeni bir sakatlık oluşma riskini de arttırır.
Şişman olmak: Yağ dokusu iltihaplanmayı hızlandıran birçok ajan salgılar.
Sigara içmek: Sigara içmek kanda taşınmak için oksijen ile yarışan karbonmonoksit ve karbondioksit gazlarının miktarını arttırır. Azalan oksijen miktarı dokuların tamir süresini uzatacaktır.
İş türü ve çalışma temposu: Yüksek ağırlık ile kavrama ve yerleştirme , paketleme türü işler , et ve balık işleme tesisleri , vücut geliştirme sporcuları dirseklerini uzun süreler boyunca kronik olarak yaralarlar.
Dirsek bursiti nedir ?
Bursa , cilt ile sert kemik tabakası arasında bulunan normalde düz ve belirgin olmayan ; zayıf yapıların darbelere maruz kalmaması için cilt ile bağlantısını kesen içi sıvı dolu bir kesedir. Kesenin enfeksiyonuna bursit denir. Dirsek bursitinde kesede şişme ve dirsek arkasında yumuşak içi sıvı dolu izlemini veren bir kitle şeklinde görülür. Bazen kılcal damarlardan bursa içine kan akışı ile beraber kırmızı-mor renk oluşabilir. Bursit sebebi genelde darbe , açık kırıklar , süregelen baskı ve metabolik hastalıklardır.
Dirsek bursitinin belirtileri
- Dirsek arkasında ağrı ve sıcaklık ile beraber şişlik
- Dirsek ekleminde sertlik
- Bazı vakalarda enfeksiyona bağlı şikayetler
Dirsek bursitinden nasıl korunurum?
- Dirseğinizin üzerinde üzün süre baskı oluşturacak aktivitelerden sakının
- Dirseğinize darbe almamaya özen gösterin
- Metabolik hastalıklarınızı kontrol altında tutmaya çalışın.
Bursit tedavisi
- Dinlendirme
- Non-steroid anti enflamatuar ilaçlar
- İltihaplı bursanın sıvı içeriğinin boşaltılması
- Bandaj ve sargılar
- Son olarak inatçi bursit olgularında cerrahi olarak bursa çıkartılır.
Tenisçi ve golfçü dirseği Nedir ?
Tenisçi dirseği dirseğin dış ( lateral ) tarafa bakan çıkıntılı lateral epicondilit bölgesinde ağrı ile karakterize bir problemdir. Tenisçi dirseğine benzer olan golfçü dirseği ise dirseğin medial ( iç ) tarafındaki eklemlerin çevresindeki tendonların hasarlanması ve enflamasyonu ile ortaya çıkmaktadır.
İki rahatsızlıkta da ağrı şiddeti ve şekli benzer olmasına rağmen fark yaratan husus ağrıyan bölgelerdir. İsimlendirmede kullanılan lateral ( dış ) ve medial ( iç ) terimleri ağrının oluştuğu yeri ifade etmektedir. Lateral epikondilit olarak adlandırılan tenisçi dirseğinde ağrı dirseğin dış kısmında oluşurken , medial epikondilit olarak isimlendirilen golfçü dirseğinde ağrı dirseğin içindedir. Tenisçi ve golfçü dirseğinde ağrı ; kronik hasar , sinir lifleri ve yumuşak dokunun iltihaplanması ( enflamasyon ) ile meydana gelir
Tenisçi Dirseği ( Lateral epikondilit ) belirtileri
- Kolun üst kısmında dirseğin hemen dış ve alt kısmında oluşan ağrı. Genellikle bu tip ağrı bileğe doğru yayılır
- Bir cismi kaldırırken , kol bükülürken veya bir şeyleri kavrarken ağrı hissedilmesi
- Kolun dirsekten alt kısmını ileriye doğru uzatmada zorluk yaşanması
- Dirsek alt kenarında dokunma ile beraber ağrı hissi
- Ön kol kaslarında gerginlik
- Kolu tam olarak açıp uzatamamak
- Genel olarak 6 ile 12 hafta arasında süren ağrı.Devamında oluşan rahatsızlık hissi ise 3 haftadan bir yıla kadar sürmektedir.
Golfçü dirseği ( medial epikondilit ) belirtileri
- Dirsek iç kısmında ağrı ( genellikle aktivite sırasında veya yoğun kullanımdan sonra)
- Ağrı bileğin içeri doğru bükülmesi sırasında artar ve genellikle ön kol içine yayılır.
- Bileğin dışarı doğru bükülmesine karşı koyarken ağrı.
Dirsek sakatlıklarından nasıl korunurum?
- Ön kol kaslarınızı güçlü tutun. Bu sizin tendonlarınızda oluşacak stresi azaltacaktır.
- Isındıktan sonra ön kol kaslarınızı germeyi unutmayın
- Ön kolunuz ile çalışırken doğru tekniği kullanın.
- Eğer tenis oynuyor iseniz özellikle backhand için doğru tekniği bulun.
- Antrenman müsabaka ya da çalışma sonrası ön kol germe hareketlerini uygulayın.
- Herhangi bir cismi kavrarken avuç içinizin vücudunuza bakmasına dikkat edin.
Tenisçi ve Golfçü dirseği için tedavi prensipleri
- Soğuk tedavisi dirsek ağrısı hissedildiğinde yapılacak ilk müdahale olmalıdır.
- Antienflamatuar ilaç kullanımı ( asprin , ibuprofen , naproxen ve krem bazlı topikal antienflamatuarlar )
- Özel dirsek bantları ve fizik tedavi
- Kortizol enjeksiyonu
- İnatçı sakatlıklarda cerrahi tedavi
Eklem sağlığı için öneriler
Eklem sağlığınızı korumanız için başlangıç seviyesinde önerilerim olacak.
Egzersiz
İşleyen demir ışıldar misali hareket eklem sağlığı için olmazsa olmazlardan. Eklemlere zarar vermeyen hafif ve doğru egzersiz eklemin yapı taşı olan proteinlerin üretilmesi ve korunmasını sağlar. Egzersizi takip eden 24 saat içinde eklemlerde kollajen yapımı ve yıkımı artar. Sonraki 48 saat içinde ise yıkım azalır ve üretilen kollajenler organize olurlar. Kollajen yapımı bize iyileşmenin olduğunu gösterir.
Sürekli ve sabit şekilde egzersiz yapmak eklemlerinizin aynı yerden yaralanmasına sebep olur. Antrenman sistemini değiştirmenin ve yoğun antrenman programlarını uygularken dinlenmenin önemini anlıyorsunuz değil mi ?
- İzole egzersizlerden çok bileşik egzersizleri tercih edin.
- Bedeninizi dinleyin. Egzersiz sırasında ağrı yaşıyorsanız , bırakın ya da egzersizi değiştirin. Doktorunuza danışın.
- Egzersiz hareketlerini doğru uygulayın.
- Eklem dostu antrenmanlar yapın.
- Sürekli aynı egzersizleri yapmayın .
Beslenme
Beslenme eklemlerdeki iltahabı ( enflamasyonu ) azaltmak ve yeniden yapım için önemli faktörlerden bir tanesidir.
- Omega-3 , zerdeçal , zencefil doğal anti inflamatuar ( iltihabı önleyici ) kaynaklardır.
- Vitamin C , A , D ve çinkodan zengin beslenin.
- Yeteri kadar protein aldığınızdan emin olun.
- Şeker iltihabı destekler. Yüksek şeker içeren diyetlerden kaçının.