Boy Uzatma Yöntemleri ve Boy Uzunluğu Rehberi

Uzun zamandır yazmayı planladığım ama sürekli ara verdiğim bir konuyu artık heyecan ile yazmaya karar verdim. Hakkında toplumda bol bol efsane barınan, çoğu zaman suistimal edilen ve gençlerin hayalleri ile oynan bir konu bu boy uzunluğu!

Bu yazıda boy uzattığı söylenen besin desteklerinden, boyun uzadığı en son yaşa, boy uzunluğunu etkileyen faktörlerden, boy nasıl uzatılır sorusunun cevabına kadar birçok sorunun cevabını bulabileceksiniz.

Türkçe yayınlanmış en geniş boy uzatma yöntemleri ve boy uzunluğu rehberini okumaya hazır mısınız? Başlıyoruz!

Boy nasıl uzar?

Boy uzunluğu konusunda derinlere inmeden önce ileride açıklayacağım konulara daha iyi hakim olabilmeniz için boy nasıl uzar sorusunu cevaplamak istiyorum.

Boy uzunluğu, kemik uzunluğunun artması ile beraber uzar. Kemiklerin metafiz ve epifiz bölümleri arasında bulunan büyüme plağı adı verilen bir bölge kemiğin uzamasını sağlar.

Bu plak kemik oluşturan kondrosit adlı hücrelerin çoğalması ile kemik oluşturur.

Aşağıda kemik uzamasının nasıl işlediğine dair bir şema göreceksiniz.

Tabi ki verilen şema sadece kemiğin boyuna uzamasını ifade etmekte.

Kemikte meydana gelen kalınlaşma ve yoğunluk gibi faktörler farklı mekanizmalar ile meydana geliyor.

Boy kaç yaşına kadar uzar?

Yukarıda bulunan şema ile beraber aklınıza “boyum kaç yaşına kadar uzayacak” sorusu gelebilir. Hemen açıklayalım.

Kemik uzaması yukarıda anlatıldığı gibi büyüme plakları vasıtası ile gerçekleşir. Büyüme süreci içerisinde ergenlik süreci, büyümenin tamamlanması ile beraber vücutta meydana gelen gerek hormonal gerekse yapısal değişiklikler büyüme plaklarını etkiler ve bu plakların kapanmasına sebep olur.

Büyüme plakları kapandıktan sonra ise kemik olarak uzama imkansız hale gelir. Bu noktadan sonra boy uzaması ancak cerrahi ve diğer tıbbi işlemler ile gerçekleşebilir.

Tıbbi pratikte ise biz çocukların büyümeye devam edip etmeyeceğini bilek grafilerine bakarak yorumlarız. Bu grafiler büyüme plaklarının açık ya da kapalı olduğunu açık bir şekilde gösterir.

Bu durumu daha iyi anlamanız için aşağıda sizinle büyüme plağı açık ve kapalı iki farklı bireyin bilek grafilerini paylaşacağım.

Yukarıda görülen ilk bilek grafisi 19 yaşında bayan bir hastaya ait. Grafide kırmızı kutucuğa alınan bölgede kemiği tek parça olarak görüyorsunuz. Bu büyüme plağının kapandığı anlamına gelmektedir.

İkinci bilek grafisi ise 8 yaşında bir bayan hastaya ait. Bu grafide ise kırmızı kutucuğa alınan bölgece kemiği iki parça olarak görüyorsunuz. Kemik aslında tek parça olmasına rağmen daha sertleşmediği ve büyüme sağlayan dokuların grafide görünmediği için böyle bir görüntü meydana geliyor.

Bu görüntü büyüme plağının açık olduğu ve kişinin boyunun uzamaya devam edeceği anlamına geliyor.

Kapanma anı ise aksi bir terslik olmadığı sürece yaklaşık 18 ile 21 yaş arasına gelir.

Yani 18 ile 21 yaş arasından sonra genel olarak uzama bir daha devam etmeyecek şekilde durur. Bu süreçten sonra boyunuz uzamayacaktır.

Boyum kısa mı?

Boy özellikle ergenlik döneminde sık irdelenen ve takıntı haline gelebilen bir husus. Genel olarak arkadaş çevresine ve dünya geneline bakılarak karar verilemeyecek bir durum olan boy konusu hakkında ülkemizde 2004 ile 2006 yılları arasında geniş bir araştırma yapılmış ve ülke boy ortalaması belirlenmiş.

Bu rakamlar ise erkekler için 172.6 cm, bayanlar için 161.4 cm olarak belirlenmiş.

Hollanda için erkeklerin ortalama boyunun 183.2 cm, bayanlar için 169.9 cm olduğunu duyduktan sonra aklınıza “peki neden ülkelerin ortalama boy uzunlukları farklı?” sorusunun gelecek, biliyorum.

Cevap aşağıda!

Boy uzunluğunu etkileyen faktörler

Boy uzunluğu doğumdan önce genel sınırları belirlenen ve büyüme sürecinde bulunduğunuz çevrenin özelliklerinden etkilenen bir özellik. Kısaca boy uzunluğunu etkileyen faktörlerden bahsetmek istiyorum.

Genetik

Boy konusunda en büyük etken genetik. Anne ve babanızın genlerinin bir karışımı olan genleriniz sizin boy beklentinizin çoğunu oluşturmakta.

Yazının ilerleyen kısımlarında beklenen boy uzunluğunuzu anne ve babanızın boyunu kullanarak nasıl hesaplayabileceğinize ayrıca değineceğim.

Etnik köken

Genetik ile genel olarak bağlantılı olan bu faktör anne, baba dışında sahip olduğu etnik kökenin boy ortalamasına yakın olması ile alakalıdır. Yukarıda Türkiye ve Hollanda örneğinde açıkça gördüğünüz üzere farklı ırkların boy uzunluğu ortalamaları da değişebilmektedir.

Doğum ağırlığı ve haftası

İlgili gibi görünmese de doğum ağırlığınız ve doğduğunuz gebelik haftası boyunuzu etkileyen önemli bir etken.

Zira aşırı ağır ve aşırı zayıf doğumlar ya da erken ve geç doğumlar genel olarak gebelik sürecinde eşlik eden ciddi bir hastalık ile ilişkilendirilir ve bu hastalık gebelik sürecinde bebeğin gelişme profilini etkiler.

İlerleyen zamanlarda anormal doğum haftası ve kilosuna sahip çocuklar normal boy uzunluğunu yakalayabileceği gibi hastalığın devam ettiği yada kalıcı bir hasar oluştuğu durumlarda gelişimi sekteye uğrayabilir.

Bebeklerde normal doğum ağırlığı yaklaşık 2.500 gram ile 4000 gram arası, normal doğum haftası ise 38 ile 42 hafta arasıdır.

Beslenme

Beslenme aslında en göz önünde bulunan ve en çok dikkat edilen konulardan bir tanesi.

Beslenme ve büyüme arasında bulunan en önemli ilişkilerden bazıları ise

• Anne sütü ile beslenme (Araştırmalar 12 ay formül mama ile beslenen 1 yaşındaki bebeklerin anne sütü ile beslenen bebeklere göre ortalama 0.5 ile 0.6 kg daha hafif ve daha kısa olduklarını gösteriyor.)
• Çocukluk döneminde yetersiz beslenme (kalori kısıtlaması, diyet, yanlış beslenme tarzı ve benzeri.)
• Kronik hastalığa bağlı beslenme sorunları

olarak sıralanabilir.

Ayrıca yazının ilerleyen bölümlerinde beslenme ve boy uzunluğu arasındaki ilişkiyi soru ve cevaplar ile daha yakından irdeleyeceğiz.

Yaşam tarzı ve egzersiz

Çocukluk ve ergenlik döneminde edinilen yaşam tarzı hem önemli hormonların hemde önemli sistemlerin çalışmasını doğrudan etkiler.

Bu sistemler ise büyümeyi doğrudan etkilemek ile beraber sağlıklı bir erişkin yaşamı için önemli bir altyapı oluşturulmasına yardımcı olur.

Yaşam tarzını oluşturan bazı elemanlar ise uyku (süresi, kalitesi), egzersiz yapılması ve yapılıyorsa egzersizin tipi, aile içi/dışı stres faktörleri olarak sıralanabilir.

Boyum ne kadar uzayacak?

Boy uzunluğunu etkileyen faktörleri inceledik. Bu süreçte aklınıza takılan yegane sorunun boyum ne kadar uzayacak? olduğunu biliyorum. Gelin yaklaşık boyunuzu beraber hesaplayalım.

Yazının başında boy uzunluğunu etkileyen en önemli faktörün genetik olduğunu belirtmiştik. Bu konuda yapılan araştırmalar ile belirlenen bir formül var ve ulaşacağınız boyu hesaplamada oldukça etkili.

Diğer faktörlerde boy uzunluğunda oldukça önemli bir yere sahip olmasına rağmen hedef boy konusunda ana belirleyici genetik olmaktadır.

Bu formül ile beraber ulaşacağınız yaklaşık uzunluğu hesaplayabiliyoruz. Formül ise şöyle

Eğer erkekseniz yaklaşık boy uzunluğunuz: (baba boyu+anne boyu+13±7)/2 olarak hesaplanır.

Yani annenizin boyu, babanızın boyu ve 13’ü toplayacak elde ettiğiniz değerden 7 çıkartıp 2’ye böleceksiniz. Bu sizin minimum boyunuzu verecek. Annenizin boyu, babanızın boyu ve 13’ü toplayacak elde ettiğiniz değere 7 ekleyip 2’ye böleceksiniz. Bu değer ise sizin maksimum boyunuzu verecek.

Eğer kadınsanız yaklaşık boy uzunluğunuz: (anne boyu+baba boyu-13±7)/2 olarak hesaplanır.

Yani babanızın boyu ve annenizin boyunu toplayacak bu toplamdan 13 çıkartacak sonra elde ettiğiniz değerden 7 çıkartıp 2’ye böleceksiniz. Bu sizin minimum boyunuzu verecek. Babanızın boyu ve annenizin boyunu toplayacak ve bu toplamdan 13 çıkartacak sonra elde ettiğiniz değere 7 ekleyip 2’ye böleceksiniz. Bu değer ise sizin maksimum boyunuzu verecek.

Örnek olarak 170 cm anne ve 180 cm babanın erkek çocuğu iseniz hedef boyunuz (170+180+13-7)/2= 178 cm, (170+180+13+7)/2= 185 cm olarak bulunacak ve yaklaşık yetişkin boyunuz 175 ve 185 arasında olacaktır.

Yeteri kadar uzuyor muyum?

Genetik potansiyeliniz doğrultusunda uzama konusunu düşünürken aklınızda tutmanız gereken yegane soru kararlı büyümeye devam ediyor muyum? olmalı. Bu konu ile ilgili her ülkenin büyüme eğrilerinin gösterildiği “persentil” değeri var.

Persentil değeri ise 0 ile 100 arasında olan ve toplum ortalamasını gösteren bir eğri. Bu eğri içerisinde 3’üncü ve 97’inci persentil arası normal olarak kabul edilir.

Normal değerler ile beraber bölümün başında “kararlı” büyüme tablosunda bahsettim. Kararlı büyüme tablosu potansiyeliniz doğrultusunda devamlı olarak büyümeyi tarifler.

Yani 2 sene önceki boyunuz 25 ile 50 persentil arasındayken şuan 3 ile 10 persentil arasındaysa toplum içerisinde ortalama olarak konumunuz gerilemiş demektir. Bu gerileme ise genelde normal olarak karşılanmaz ve bir problem sonucu ortaya çıkar.

Eğer aklınızda benim boyumda bir hata var diyorsanız aşağıdaki tabloyu kullanarak yaş ve cinsiyetinize uygun persentil değerini bulun ve senelik olarak takip edin. Bu takip size büyümenizin normal olup olmadığını gösterecektir.

Doğru ve yanlışlar ile boy uzatma yöntemleri

Birçok kişiden şimdiye kadar boy uzatma yöntemleri ile ilgili onlarca farklı yol dinlediniz. Hangilerinin doğru ve uygulamaya değer hangilerinin ise zaman kaybı olduğunu öğrenmek ister misiniz?

Hadi başlıyoruz!

Süt içmek boy uzamasına yardım eder

Yanlış olduğunu düşünüyordunuz değil mi? Ama hayır, bu sav kesinlikle doğru. Süt içmek özellikle büyümenin yoğun olduğu dönemlerde boy uzunluğunun artmasına yardım ediyor. Bu konuda yapılan birkaç araştırmayı sizinle paylaşmak istiyorum.

Araştırma 1: Yaş ortalamaları 9.5 olan 60 erkek ve 62 kız çocuk üzerinde yapılan bir araştırmada çocuklar 3 sene boyunca tükettikleri süt miktarı, boy, kilo gibi veriler üzerinde takip ediliyor.

Takibin sonunda içtikleri ortalama inek sütü miktarına göre sınıflandırılan çocuklar (günlük <250 ml, 250-500 ml, 500-1000 ml, >1000 ml) sonuç olarak tüketimle orantılı olarak büyüdükleri görülmüş.

Araştırma 2: 92 çocuk üzerinde yapılan araştırmada (47 erkek, 45 kız) çocuklar yüksek ve düşük süt tüketen (<500 ml, >500 ml) 2 grup olarak ikiye ayrılmış. 3 yıl süren bu araştırma sonucunda ise yüksek miktarda süt tüketen çocuklarda ortalama 21.3 santimetre boy uzaması görülürken, düşük miktarda süt tüketen çocuklarda 18.8 santimetre boy uzaması görülmüş.

Süt içmenin boy uzamasını tetiklemesinde içerdiği kalsiyum ve süt whey proteinin büyük etkisi var. Büyüme üzerinde büyük etkileri olan insülin benzeri büyüme hormonu 1 (IGF-1) salınımını arttırdığı görülen süt diğer birçok büyüme mekanizmasını da olumlu etkilemekte.

Güncelleme: D vitamini kalsiyum metabolizmasında oldukça önemli. Bu sebeple D vitamini düzeylerine dikkat etmelisiniz. Ayrıntılı bilgiyi D vitamini rehberimde bulabilirsiniz.

Eğer süt içmeyi sevmiyorsanız kalsiyumdan zengin diğer besinleri keşfetmenizi öneriyorum. İşte bu konu hakkında yazdığım bir yazı: kalsiyumdan zengin 5 besin

Barfikste asılma ve esneme (stretching) boy uzamasına yardım eder

Yanlış bir fikir, en azında şimdilik. Çünkü bu fikri destekleyecek hiçbir tıbbi araştırma bulunmamakta.

Neredeyse herkesin çekinmeden önerdiği bu tip egzersizlerin boy uzatma mekanizması üzerinde maalesef hiçbir etkisi yok. Yalnızca asılma esnasında eklem arası boşlukların artması sonucu geçici uzamalar oluşabilir.

Aynı etki sabah uyandığınızda ve gece saatlerindeki boyunuzun farklı olması ile açıklanabilir. Gece uyurken eklemlerinizin rahatlaması ile beraber uzayan boyunuz gün içinde vücut ağırlığınızın yaptığı baskı ile beraber kısalır. Bu etki geçicidir ve genel olarak ölçümlerde farklı sonuçlar almanızın sebebi de budur.

Aşağıdaki resmi yaşadığım semtte ben çektim. Bu tip vaatleri sunan ve tamamen sizin hassas duygularınızı kullanan tacirlere izin vermeyin.

Egzersiz yapmak boy uzamasını hızlandırır

Egzersiz ve boy uzaması konusunda da yoğun bir araştırma olmamasına rağmen var olan araştırmalar egzersiz yapmanın boy uzamasını olumlu etkileyeceğini gösteriyor.

Büyüme hormonu üzerinde yarattığı artış, kan aminoasit düzeylerindeki anlamlı yükseliş ve dikkat edilen beslenme ile beraber gelişmeye olumlu katkısı olabilir.

Ayrıca merak edilen bir diğer soru ise ağırlık egzersizinin büyümeyi engelleyip engellemediği konusunda. Bu konuda egzersizin yoğunluğu, tipi ve sıklığı gibi birçok değişken durum olsa da araştırmalar ağır ve yoğun olmamak kaydı (bu hususta Amerika pediadtri derneği tarafından tavsiye edilen ağırlık antrenmanı tipi genç ve çocukların vücut ağırlığı ile antrenman yapmasıdır) ile ağırlık antrenmanlarının boy uzamasını engellemediğini göstermiş.

Ağırlık egzersizi ve boy uzaması hakkında ayrıntılı bilgi için vücut geliştirme yapan gençlerin bilmesi gerekenler adlı yazıma bakabilirsiniz.

Ayrıca takım ve bireysel bazı sporların büyümeyi engellediğine dair asılsız fikirler bulunmakta. İngiltere’de 188 çocuk üzerinde yapılan araştırmada hentbol, yüzme, jogging sporlarını yapan çocukların büyümesinde normal çocuklara göre herhangi bir olumsuzluk yaşanmamış.

Basketbol oynamak boy uzamasına yardım eder

Maalesef bu konuda kanıtlanmış bir veri bulunmamakta. Egzersiz olarak tercih edilebilecek güzel bir spor dalı olan basketbolu sadece boy uzamasını hızlandırmak için tercih etmek ise yanlış.

Umut taciri boy uzatma sektörü

İnternet üzerinde “boy uzatma yöntemi” kelimesini kullanarak araştırma yapın. Göreceğiniz vaatlere çok şaşıracaksınız.

25 yaşında boy uzatabileceğini söyleyen yöntemlerden, basit vitamin takviyeleri ile ayda 5 cm uzamayı garanti eden firmalara kadar görebileceğiniz pek çok varyasyon var.

Ama ne yazık ki bunlar sadece sizin isteklerinizi ve hayallerinizi paraya dönüştürmek isteyen umut tacirleri.

Siz yorumlar aracılığı ile sormadan ben cevap vereyim:

• Nadir görülen olaylar dışında büyümeniz yaklaşık 18 ile 21 yaş arası durur. Bu vakitten sonra hiçbir boy uzatma yöntemi sizin boyunuzu uzatamaz.
• Boy uzatma yöntemlerini açıklayan e-kitaplar genelde işe yaramayan bilgiler içerir.
• Boy uzattığını söyleyen haplar, tozlar ve diğer preparatlar boyunuzu uzatmaya yardım etmez.

Bu tür vaatlerde bulunan internet sitelerine kesinlikle itibar etmemeli ve kullanmamalısınız.

Aşağıda boy uzama hızını arttıracak bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmış faktörleri irdeledim.

Boy uzaması için öneriler

Eğer hala uzama çağındaysanız ve boyunuzun uzamasını istiyorsanız aşağıdaki önerileri mutlaka uygulamalısınız.

• Beslenmenize mutlaka dikkat edin. Diyet yapmayın. Karbonhidrat, yağ ve protein açısından yeterli ve kaliteli beslenin.
• Vitamin ve mineral eksikliklerine dikkat edin. Bu hususta vitamin, mineral düzeylerini takip ettirmeniz oldukça önemli. En sık görülen eksiklikler ise vitamin D, vitamin B12, demir ve çinko olarak sıralanabilir.

Yapılan bir araştırmada çocuklarda yeterli vitamin ve mineral alımının büyümeye olan olumlu etkisinin yanında ileride kronik hastalığa yakalanma riskini de azalttığı görülmüş.

• Aşırı kilolu olmamaya çalışın. Bu hormonal dengenizi olumsuz etkileyerek büyümek mekanizmasına zarar verir. Kilonuz doğru aralıkta mı? Öğrenmek için vücut kitle indeksi hesaplama aracını kullanabilirsiniz.
• Özellikle çocukluk çağında kemik suyu yada süt ve süt ürünlerini tüketmeye özen gösterin. Tavsiyem kemik suyundan yana olacak. Kemik suyunun faydalarını ve kemik suyu tarifimi öğrenmek için kemik suyunun faydaları ve tarifi adlı yazıma gidebilirsiniz.
• Aşırıya kaçmadan egzersiz yapın. Hiç egzersiz yapmamak gibi aşırı egzersiz yapmakta büyümeyi olumsuz etkileyecektir.
• Uyku kalitesine ve süresine önem verin. Kalitesiz ve düzensiz uyku büyüme ve gelişme düzeninizi etkileyebilir.

Uyku hakkında ayrıntılı bilgi almak ve uyku kalitenizi geliştirecek besinleri keşfetmek için uyku hakkında her şey adlı yazımı inceleyebilirsiniz.

• Stres oluşturan faktörleri hayatınızdan çıkartın. Stres büyüme süreçlerini olumlu yönde etkileyen büyüme hormonunun baskılanmasına sebep olabilir.
• Büyüme hormonu düzeylerinizi yüksek tutmaya çalışın.

Büyüme hormonu hakkında bilgi ve büyüme hormonunu yükseltecek önerileri büyüme hormonu rehberi adlı yazımda bulabilirsiniz.

Artık boy uzaması ile ilgili bütün ayrıntılara sahipsiniz. Sizden tek isteğim insanları suistimal eden umut tacirlerine karşı koymak için yazıyı arkadaşlarınız ile paylaşmanız. Daha bilinçli bir toplum size de iyi gelecek, biliyorum!