Bedeninizin işleyişini hormonlarınız belirler ve hormonlarınızı doğru seviyelerde tutmak sağlıklı yaşamanız için oldukça önemlidir.

Ama ne yazık ki artık dünya değişiyor ve hormon bozukluğu yapan çok daha fazla sebep var. Bunu kız çocuklarının daha erken regl olması veya erkek çocuklarında sık görülen göğüs büyümesi problemini inceleyerek basit bir biçimde anlayabilirsiniz.

Ayrıca sevgili takipçilerim bana ulaşıp hormon bozukluğu ile ilgili bir yazı hazırlamamı rica etti. Madem bu konu merak ediliyor ve sürekli bir problem oluşturuyor, size açıklamanın zamanı geldi demektir.

Bu yazıda hormon bozukluğu belirtileri, hormon bozukluğu nedenleri ve hormon bozukluğu tedavisine değinecek, sorularınızı cevaplayacağım.

Hazırsanız başlıyoruz!

Yazı İçeriği

Hormon bozukluğu neden olur?

Hormon bozukluğu neden olur? sorusunu cevaplamadan önce hormonlar hakkında birkaç bilgi vermek istiyorum. Sonra asıl konumuza geri döneceğim.

Hormonlar bedeninizdeki dokuların birbirleriyle haberleşmesi, işlevini yerine getirebilmesi ve doğru çalışabilmesi için gerekli olan uyarıcı, sinyal iletici ve düzenleyici moleküllerdir.

Eğer sistemin bir noktasında bozukluk oluşursa zincirleme olarak hormonu kontrol eden diğer hormonlarda bozukluktan etkilenir ve vücutta genel işlev bozukluğu meydana gelir.

Örnek olarak erkeklerde, aşırı yağlanma testosteron hormonunun parçalanmasını ve östrojene dönüşmesini sağlayan aromataz aktivitesini arttırır. Dolayısıyla kan östrojen seviyesi artar, bu sebeple erkekte kadın tipi değişiklikler oluşur. Sonrasında östrojene bağlı yağlanma birçok farklı hormonun düzeyini değiştirir.

Yani hormonlar aslında kan değerlerini izlediğimiz, basit etkiler oluşturan moleküllerden çok bedeninizdeki birçok farklı yapıyı etkileyen ve işlevinin devam etmesini sağlayan önemli bir dişli çark sisteminin parçalarıdır.

Peki hormon bozukluğunun neden olduğunu biliyor musunuz?

Son zamanlarda artan bu bozukluğun sebeplerinden bahsetmek istiyorum. Çünkü bozukluğun sebeplerini öğrenmeniz hem belirtileri daha iyi anlamlandırmanıza hem de tedaviyi daha kolay uygulamanıza yardım edecek.

Endokrin sistem hastalıkları

Endokrin sistem hastalıkları hormon bozukluğunun en önemli sebebi. Direkt olarak hormon üretimi ile ilişkili olabilecek bu hastalıklar tek bir hormondan öte, zincirleme olarak birçok farklı hormonun dengesini bozar.

En önemli endokrin sistem bozuklukları,

  • Birçok farklı sistemin kanseri (bazı kanser tipleri ayrıca aşırı miktarda hormon üretilmesine sebep olur),
  • Polikistik over,
  • Hipotiroidi ve hipertiroidi,
  • Direkt endokrin organların hastalıkları (hipogonadizm gibi),

olarak sıralanabilir.

Hormonları bozan kimyasallar

Bazı kimyasalları, son zamanlarda hormon bozukluğu sıklığının artmasındaki en büyük sorumlular olarak nitelendirebilirim. Bu maddeler kaba olarak üç farklı şekilde etki eder.

İlk etki mekanizması bazı kimyasalların hormonları taklit etmesi ile sağlanır. Özellikle kozmetik ve kişisel bakım ürünlerindeki bu maddeler hormon gibi davranarak, alıcıları kandırır ve hormon etkisi oluşturur. Genç kızların erken ergenliğe girmesinin yegane sebebi budur.

İkinci etki mekanizması kimyasalların hormonları algılayan alıcıları etkisiz hale getirmesi ile ilgilidir. Bu durum bedeniniz tarafından kanda düşük hormon düzeyleri olarak yorumlanabilir. Dolayısıyla beden normalden çok daha fazla hormon salgılayabilir.

Üçüncü mekanizma ise kimyasalların hormon metabolizması üzerine etki etmesi ile alakalı. Hormon metabolizmasını değiştiren kimyasallar ile bedeniniz kandaki mevcut hormonları daha hızlı ve daha yavaş parçalayabilir. Uzun vadede bu durum normalden az veya fazla hormon sinyali oluşmasına neden olur.

Hormonları bozan kimyasallardan bazıları şunlar:

  • Tarım ilaçları: Tiroid hormonu düzeyleri ile yakından ilişkilidir. Çocuklarda dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite bozukluğu (ADHD) yapabilir.
  • Bisfenol A: Plastik ürünlerde bulunur. Östrojen gibi davranır. Diyabet, kadınsal özelliklerin artışı, bağışıklık sistemi zayıflaması, kadınlarda kanser riski artışı ve erkeklerde infertilite (kısırlık) ile yakından ilişkilidir.
  • Ftalatlar: Birçok kozmetik ve gıda paketinde bulunuyor. Erkek cinsiyet hormonları (testosteron) bloke edici etkileri mevcut. Bu sebeple ftalatlar erkek cinsiyette, sperm kalitesi azalmasına neden olur. Her iki cinsiyet için IGF-1 düzeylerini azaltabilir.
  • Dioksinler: Hayvansal gıdalarda sık bulunur. Özellikle yağlı dokularda birikir. Tiroid hormonlarının düzeylerini bozabilir ve erkeklerde cinsiyet hormonlarının azalmasına sebep olabilir.
  • Triklosanlar: Özellikle antibakteriyel sabunlarda ve diğer temizleyici ürünlerde bulunur. Yakın zamanda ABD’de yasaklandı ama ülkemizde kullanılıp, kullanılmadığı meçhul. Allerji ve astım gibi atopik problemlere ve tiroid hormon bozukluğuna sebep olabilir.

Tabi listeyi çok daha fazla uzatabiliriz. Ama hormon bozukluğu tedavisinde kaçınmanız gereken ürünlerden bahsederken, bu kimyasallara ayrıca değineceğim.

Genetik hastalıklar

Bazı kişiler hormon bozukluğuna sebep olan hastalıklara doğuştan sahip olabilirler. Çoğu zaman bu hormon bozukluğu ciddi boyutlara ulaştığı için tanı erken konulur ve tedavi gerçekleştirilir.

Ayrıca hormon bozukluğuna sebep olan genetik hastalıkların doğduktan hemen sonra ortaya çıkmasına gerek yoktur.

Diyabet, hipotiroidi gibi bazı problemler hayatın belli bir döneminde ortaya çıkabilir. Bu sebeple ailede hormonal bozukluk öyküsü olan kişiler daha fazla dikkatli olmalıdır.

Yaşam tarzı ve beslenme problemleri

Yaşam tarzı ve beslenme problemleri hormon bozukluğu yapabilen bir diğer risk faktörüdür. Özellikle beslenme bedeninize aldığınız kimyasal miktarını değiştirmesi, hormon üretimini kontrol etmesi bakımından önemli olmakla beraber yaşam tarzı da hormonal sistemi yakından etkiler.

Aşırı kalori içeren, işlenmiş besin tüketimine bağlı, doğal olmayan ürünlerin tercih edildiği ve yoğun karbonhidratlı bir beslenmeye sahipseniz hormonal bir problemle karşılaşma riskiniz daha fazladır.

Aynı şekilde hareketsiz, aşırı alkol (madde veya tütün) kullanılan, stresli ve düzensiz uykuya sahip bir yaşam tarzı hormonal bozukluk yaşama riskinizi arttırır.

Artık hormon bozukluğu neden olur? sorusunun cevabını biliyorsunuz. Beni takip edin, çünkü size günlük hayatta yaşamış olabileceğiniz hormon bozukluğu belirtilerinden bahsedeceğim.

Hormon bozukluğu belirtileri

Hormonal sistem birçok farklı hormonu içerisine alıyor. Dolayısıyla hormonal sistemin bozuklukları da birçok farklı belirti gösterebilir.

Bu belirtilerin tamamını sıralamamız imkansız ama bazı belirtiler karşımıza sık çıkıyor ve bu belirtileri bilmeniz hastalıklardan hızlı bir şekilde şüphelenip hekiminize başvurmanız için oldukça önemli.

En sık karşılaştığımız hormon bozukluğu belirtileri,

  • Yoğun sivilce,
  • Sıcak basması veya aşırı üşüme,
  • Aşırı kıllanma veya ciddi tüy dökülmesi,
  • Hızlı kilo alma veya hızlı kilo verme,
  • Aşırı terleme,
  • Ciddi yorgunluk, halsizlik, odaklanamama,
  • Libido (cinsek istek) kaybı,
  • Aşırı aç veya tok hissetme,
  • Uyku problemleri (uykusuzluk veya sürekli uyku hali),
  • Bilişsel bozukluk (odaklanamama, unutkanlık),

olarak sıralanabilir.

Bu hormon bozukluğu belirtileri tabi ki birçok hastalık ile karışabilir. Dolayısıyla bedeninizi dinlemeniz ve eğer kendinizi kötü hissediyorsanız hekiminize danışmanız en önemli unsur.

Hormon bozukluğu tedavisi

Hormon bozukluklarının geniş bir çerçevede sıralandığından daha önce bahsettim. Aynı şekilde hormon bozukluğu problemlerinin durumuna göre özel tedaviler mevcut ve bu hususları sizi muayene eden hekime bırakıyorum.

Bir hekim olarak benim odaklandığım husus ise hormon bozukluğu tedavisini doğal ve basit yöntemler ile gerçekleştirmek ve değişiklikler ile tekrar yaşanmasını engellemek.

Aşağıda size hastalarıma sık önerdiğim doğal hormon bozukluğu tedavi yöntemlerini sıraladım.

Kişisel bakım ve kozmetik ürünlerini azaltın

Kişisel bakım ve kozmetik ürünleri genel olarak östrojeni taklit eden birçok farklı kimyasal içerir. Bu sebeple çocuklarda erken ergenlik, kadınlarda doğurganlığın bozulması, adet düzensizliği ve erkeklerde kadın tipi yağlanma, sperm kalitesi azalması gibi problemlere neden olur.

Dolayısıyla şampuandan, traş sonrası losyona, duş jelinden, makyaj malzemelerine kadar geniş yelpazedeki kişisel bakım ve kozmetik ürünlerini azaltın.

Anti-bakteriyel sabunlardan kaçınmalısınız. Çünkü birçok antibakteriyel sabun hala triklosan ve benzeri kimyasallar içeriyor.

Nemlendirici olarak sağlıklı yağları (özellikle hindistan cevizi yağı), şampuan ve duş jeli için organik sabunları tercih edin. Makyaj malzemesi kullanımını azaltın. Çünkü siz her zaman güzelsiniz 🙂

Ayrıca güneş koruyucular kadınların ciltlerini yaşlanma etkisinden korumak için sürekli kullandığı ürünler arasında.

Ama birçok güneş koruyucu ciddi hormonal sistemi bozan kimyasalları içerir. Dolayısıyla kesinlikle ama kesinlikle yüksek faktörlü güneş koruyucuları tavsiye etmiyorum.

Plastik ürünleri dikkatli seçmek

Hala birçok plastik ürün BPA ve ftalat içeriyor. Dolayısıyla sağlık açısından ciddi bir risk potansiyeli mevcut.

Bu sebeple plastik ürün alırken üzerindeki etiketleri iyi incelemeniz ve “BPA yoktur” ibaresi aramanız oldukça önemli.

Birçok BPA içeren ürün üzerinde “BPA içerir” ibaresi koymuyor. Çünkü bu satışlarını düşürebilir. Dolayısıyla üzerinde BPA içeriği ile ilgili bilgi vermeyen ürünleri kesinlikle almamalısınız.

Ayrıca tek tehlike tamamı plastik kaplama olan ürünler değil. Birçok konserve ürünün içerisinde BPA’ya rastlandığını biliyoruz. Dolayısıyla konserve ürünleri mümkünse tüketmemelisiniz.

İşlenmiş gıdalar ve diğer besinler

Doğal olmayan ürünler tarım ilacı, antibiyotik ve ağır metale maruz kalır. Bu durum sizin ciddi miktarda hormon bozan faktöre maruz kalmanıza sebep olabilir.

Özellikle uzak durmanızı istediğim besinler,

olarak sıralanabilir.

Bu sebeple doğal ve uygun koşullarda üretilmiş besin öğelerine ağırlık vermeniz oldukça önemli. Organik ürünler ile ilgili ayrıntılı bir yazım mevcut. Okumak için organik ürün rehberi adlı yazıma gidebilirsiniz.

Ayrıca doğru ürünü seçmeniz yeterli değil. Çünkü doğru besinleri doğru şekilde tüketmek ancak hormonlarınızı korumanız için uygun ortamı size sağlar. Sağlıklı beslenme bir başlık altında incelenebilecek bir husus değil. Daha ayrıntılı bilgi için sağlıklı beslenme yazıma gidebilirsiniz.

Doğru supplementleri kullanmayı bilin

Bedeninizdeki birçok farklı yapı hormonlarınızı kontrol eder. Bu sebeple eksikliği iyi anlayıp doğru şekilde tamamlamalısınız.

Genel olarak,

alımını ihtiyaç halinde düşünmelisiniz.

Yaşam tarzı değişikliği yapın

Bedeniniz maruz kaldığınız kimyasallar, yedikleriniz ve içtikleriniz kadar yaşam tarzınızdan da etkilenir. Özellikle doğru miktarda uyumanız, stres seviyelerini kontrol etmeniz oldukça önemli.

Bu sebeple hormon bozukluğu yaşayan hastalarım için tavsiye ettiğim yaşam tarzı değişiklikleri,

oluyor.

Hormon Bozukluğu Belirtileri, Nedenleri ve Hızlı Tedavi Yöntemleri: Özet

Hormon bozukluğu artık birçok kişinin muzdarip olduğu bir konu ve hafife alınmayacak kadar önemli. Bu sebeple hormon bozukluğu nedenlerini iyi bilmeli, belirtilere karşı tetikte olmalı ve doğal tedavi yöntemlerine hakim olmalısınız.

Durumu kısaca tekrarlamak istiyorum. Hormon bozukluğu nedenleri,

  • Kimyasallar,
  • Kötü beslenme,
  • Kötü yaşam tarzı,
  • Genetik hastalıklar,
  • Endokrin problemler,

olarak sıralanabilir. Hormon bozukluğu belirtileri ise,

  • Yoğun sivilce,
  • Sıcak basması veya aşırı üşüme,
  • Aşırı kıllanma veya ciddi tüy dökülmesi,
  • Hızlı kilo alma veya hızlı kilo verme,
  • Aşırı terleme,
  • Ciddi yorgunluk, halsizlik,
  • Cinsel istek kaybı,
  • Aşırı aç veya tok hissetme,
  • Uyku problemleri (uykusuzluk veya sürekli uyku hali),
  • Bilişsel bozukluk (odaklanamama, unutkanlık),

olarak sıralanabilir. Hormon bozukluğu tedavisi ise,

  • Kimyasallardan (kozmetik, plastik ürünler, temizleyiciler) uzak durma,
  • Doğru beslenme (doğal, doğru kaynaklar ile, yeterli),
  • Yaşam tarzı değişiklikleri (stressiz, iyi uyunan, bağımlılık olmayan),
  • Doğru supplementleri alma (probiyotik ve prebiyotik, sağlıklı yağlar),

olarak sıralanabilir. Tabi ki bunun yanında medikal tedaviyi aksatmamalısınız.

Artık hormon bozukluğu neden olur? sorusunun cevabını biliyor, hormon bozukluğu belirtilerini tanıyor ve hormon bozukluğu tedavisinde nasıl değişiklikler yapmanız gerektiğini biliyorsunuz.

Hormonlarınızı korumaya hazır mısınız? Bence hiç zaman kaybetmeyin!